Onderwerp: Expansievat bij indirect gekoelde motor?!

tcdehoog schreef :
Wanneer je de koelvloeistof vult tot het niveau dat in de handleiding staat is het expansiedeel al meeberekend. Bij hoger afvullen dan dat gaat het meerdere er toch maar uit. Althans bij de Vetus motortjes. Je mag aannemen dat het ook zo is op andere motoren zonder expansievat. Dan is er geen noodzaak tot het bijplaatsen.

Hoi Peter,

Bedankt voor je antwoord.
In mijn geval zou ik de 15 mm aansluiting dus beste onder de warmtewisselaar kunnen maken want de circulatie pomp zuigt de koelvloeistof uit de warmtewisselaar en gooit deze er bovenin weer in.

Ik kan hier dan het beste de draaidop waar de anode zat eruit draaien en hier een slangtule in draaien? De anode wordt toch niet gebruikt omdat het systeem gevuld is met koelvloeistof.

Ik kan eventueel wat fotos maken van hoe en wat.

Het water in je koelmantel zal ongeveer 3% uitzetten als het 80 graden warmer wordt.Wat al meer is dan bij de meeste scheepsdiesels die iets van 80-85 max. worden ( behalve als je het koelsysteem vult in hartje winter )
Bij kleine motoren van zeg 15 pk ( ca. 3 liter koelvloeistogf)is dat iets van 75-100 cc , twee borrelglaasjes dus.
Probleempje is dat er ook glycol in zit en dat zet wat meer uit dan water ( ruim 2 maal zoveel) .
Daarom zal het ongeveer 100-130 cc zijn
Vandaar dat er altijd in de handleiding staat tot hoever onder de vuldop je het systeem moet vullen.
Bij grotere motoren kan het dus best veel zijn.
Ad

Jessejohn,
Afgaand op je post zou ik inderdaad proberen om die anode aansluiting te benutten. Belangrijk is dat die leiding aan de zuigzijde van je circulatiepompje wordt aangesloten. Liefst zodanig dat eventuele lucht bij het vullen van het systeem kan ontwijken naar het andere leidinkje dat bovenin het expansievaatje uitkomt. Om het vullen te vergemakkelijken heb ik bij mijn eigen boot een gewone dekvuldop in het gangboord zitten. In de zijkant van die dekdop heb ik onderdeks een gaatje (3mm) geboord, zodat het systeem niet op overdruk kan komen te staan.
Vr.groet, peter

Hoi peter,
ik heb het net aangesloten en getest ik heb nu inderdaad geen abnormale druk ermeer in. Motor laten draaien tot thermostaat los ging en laten lopen. Ik hoor nu bij stopzetten dop van expansie tankje iets sissen dus klein beetje overdrui.

Tankje loopt nu niet meer over. Hoe is te controkeren of er geen lucht meer zit in het systeem trouwens?

Waarom gebruik jij de dekvuldop om de druk kwijt te kunnen? Maak jij wel gebruik van een expansietankje?

Jessejohn,
Ja, op allebei de motorkoelsystemen zit zo'n tankje van ca 4 liter in de boot. De normale dekdoppen zijn luchtdicht, vandaar dat ik in de dekdop toch voor een ontlucht mogelijkheid heb gezorgd. Nu zit dat bij mijn boot wel allemaal op de ideale hoogte, d.w.z. het tankje zit bovendeks en ruim boven de motoren. Het systeem staat dus nooit op overdruk. Heb je de doortocht van de 8 mm leiding wel beperkt? Daar moet vooral niet teveel koelwater doorheen gaan. Dat wordt nl niet gekoeld. En ferme circulatie in zo'n tankje kan behoorlijk intering geven. Als het bij jou overdruk is, zou ik eens proberen om zonder dop te draaien. Normaal gesproken zit er bij een normale vuldop zoals bij een radiator altijd enige overdruk op het koelwater. Bijvoorbeeld bij automotoren is dat gedaan om peilen en navullen door JmdP overbodig te maken. Maak je bovenin een klein gaatje, dan staat het systeem altijd op atmosferische druk. Bij erg warm koelwater zal er enig water verdampen, maar ik hoef eigenlijk nooit bij te vullen, dus dat valt nogal mee.
Vr.groet, peter

Petervdw schreef :
Ga ook eens zoeken naar onderdelen handboek van je motor ( engels spare parts catalogue ).Of bij een Volvo Penta op www.marinepartseurope.com/nl/default.aspx
Vaak is er zelfs een expansietankje met aansluitdelen als optie te koop wat nl nodig is als je bijv. een warmwater syteem aansluit.
Daar kun je gelijk zien hoe e.e.a. aangesloten moet worden.
Ad

Van het blok dat ik heb is weinig te vinden. Het timray blok is een yangdong ysq490.

Ik heb het 8 mm gaatje nig niet aangepast. Hoe kan ik dat het beste doen?

Jessejohn,
De doortocht kun je prima beperken door een blindpropje in een slangwartel op te nemen. In dat propje boor je dan een gaatje van 4 mm. Het is altijd een beetje improviseren met dit soort dingen. In het uiterste geval heb ik wel eens een gewoon slangklemmetje op de slang gezet en ingeknepen. Maar dan vertrouw ik eigenlijk de slang niet lang meer. Dat soort onderdelen haal ik altijd op een bunkerboot.
Vr.groet, peter

Yellow Boat schreef :
Zo'n tankje kun je toch gewoon bij een autosloperij halen zeker voor een paar euris ?

Die vuldop op de warmtewisselaar/expansievat van Volvo heeft 3 afdichtingen.

-De buiten rand zorgt dat te veel vloeistof door het slangetje wordt afgevoerd.
-In de dop zit een overdrukklepje Waardoor overtollig water of lucht door het slangetje kan afvloeien bij geringe overdruk.
-Dan zit er nog een klein klepje in dat in geval van ONDERdruk lucht of vloeistof binnen laat, zodat geen vacuum ontstaat.

Bij andere motoren zal dat niet anders zijn verwacht ik.

Dat slangetje wat verlengen en in een willekeurige (transparante) fles hangen, (tot bijna op de bodem), die je ergens op ongeveer niveau hoogte plaatst en je hebt je extra expansievaatje en kunt direct je antievries peil zien.

hier een plaatje van mijn VP expansievat en de daarop aangepaste dop van de warmtewisselaar.

Wat is de functie van die zwarte slang die boven het vloeistofniveau uitkomt?

Hoe ontlucht je je boiler met dit systeem? De boiler lijkt nl. hoger geplaatst te zijn dan het expansietankje/ontluchting. Gaat dit goed op deze manier?

Nachtvlinder
Functie van die zwarte slang is ws ontluchting en beperkte ciculatie. Zo te zien zit de suppletie slang onder aan het tankje ook op dat hoogste punt op de warmtewisselaar aangesloten. Dat zou ik persoonlijk anders doen, maar ik kan nu niet zien hoe dat T-stuk in de warmtewisselaar is ingericht.
In de boiler zit denk ik een spiraal die dicht bij de bodem ligt, in ieder geval lager dan het niveau in het expansie tankje. Het ontluchten van de boilerspiraal kan ws bovenop gebeuren. Denk ik, maar ik ruil mijn mening graag voor een betere als ik het fout heb.
Vr.groet, peter

De hoogte van het expansievat in relatie met de spiraal in de boiler lijkt me een goede ervaring.

Maar het zwarte slangtje voegt m.i. niets toe: geen circulatie (waartussen zou iets moeten circuleren?) en geen ontluchting. Vloeistofniveau in het slangetje is exact gelijk als die in het vaatje uiteraard en een luchtbel in de WW van de motor kan beide slangen kiezen om te ontsnappen (maar kon net zo makkelijk ontsnappen door alleen die dikke slang). Mss was het piefje op het vaatje nu eenmaal aanwezig en kon dit niet afgedopt worden waardoor men het maar "ergens" heeft aangesloten?

Dat T-stuk in de dop vind ik een prima oplissing (denk er nu ook over om het zo te doen), alleen dan maar met 1 slang en met nette slangtule.

Thx voor het idee BK

Dit alles, T stuk en zwarte slang, koop je vanzelf met het expansievat. Allemaal ontwerp VP.

Dus?

Werkt het dan zoals het zou moeten?

Voor wat betreft de expansie zal het zeker aan z'n doel beantwoorden. Maar de hoeveelheid koelmiddel in het tankje zal niet "mee opwarmen" met de motor. Er is dan geen beperkte circulatie. In geval van plotselinge lekkage zal een koude hoeveelheid koelmiddel uit het tankje terugstromen naar de motor met mogelijk scheuren van de cilinderkop. Sommige motoren zijn daar erg gevoelig voor. Door zo'n koude expansietank heb ik ooit een gescheurd turboblowerhuis opgedaan.
De oplossing op de foto komt mij een beetje "ad hoc" voor. Ik zou de dikke slang echt ergens anders aansluiten, liefst aan de zuigzijde van de circulatiepomp. Maar vrijheid blijheid.
Vr.groet, peter

Petervdw schreef :
de tekening van Volvo bij het expansietankje lijkt me duidelijk: zo heb ik hem aangesloten.

Baasklusje
Alles wat bij Volvo vandaan komt is voor mij nog niet zo vanzelfsprekend. Met name de prijzen.
Voor expansie mogelijkheid is gezorgd middels de dikke aansluiting. Maar komt de inhoud van het expansietankje ook op temperatuur als de motor draait? Daarvoor dient de bovenste leiding namelijk. Om een beperkte circulatie in de expansietank te krijgen. Maar ik zie nu niet hoe je vanaf één punt (het T-stuk) circulatie krijgt zonder bijzondere voorzieningen aan het T-stuk.

Ik schrijf dit antwoord eigenlijk ook om te testen of het forum werkt als vanouds. Ik vind namelijk dat er een prima staaltje werk is geleverd. De indeling met name vind ik veel verbeterd.
Hulde voor de vernieuwers.

Vr.groet, peter

Ik zou een kraantje in de dikke leiding praktisch vinden, m.n. als je de dop er een keer af moet draaien...

de boiler zit er ook nog boven, dus een kraantje in de leiding naar het vaatje is niet voldoende.
De dop op de warmtewisselaar moet er gewoon op blijven, ik heb nog nooit de neiging gevoeld om die eraf te halen....

de dikke slang op de pomp aansluiten gaat niet werken want de andere (dunne) leiding kan dat niet bijhouden, daar kan veel minder doorheen.

De vloeistof in het vaatje wordt wel warm, want het is bij draaiende motor zeker voor de helft gevuld door uitgezette koelvloeistof uit de motor. Ik zal binnenkomt eens kijken hoe warm het wordt.

Waar zijn we bang voor als de vloeistof in het expansievat niet zo warm wordt? Bij een auto hebben we ook een radiator die soms (in de winter) niet zo warm is. We hebben nog altijd een thermostaat die gaat sluiten als er een koude vloeistof door heen gaat. Bovendien is de inhoud van het vaatje beperkt. Alleen als je een langere tijd ineens alleen koude vloeistof door de motor stuurt (met de thermastaat er uit) voorzie ik thermische problemen en mogelijke scheuren.
gr,
Ger

Wel eens gehoord dat mensen soms bang zijn zich juist aan koud water te kunnen branden ?

Baasklusje,
Even ter verduidelijking: Aan mijn motoren zit niet zo'n uitlaatstuk met ingebouwde koelerbundel, maar een gewoon watergekoeld uitlaatspruitstuk met a/d voorkant een thermostaatbehuizing. De motoren waren bedoeld voor buitenwaterkoeling. Ik heb zelf in de boot een koelerbundel gebouwd, waar het buitenwater omheen circuleert door langsstromen, en het koelmiddel voor de motoren gaat er door heen. Het geheel kun je vergelijken met een koelpijp of kielkoeling in motorbootjes. Bij zeiljachten is zo'n koelpijp uiteraard een onding. Toen ik die boot bouwde wilde ik beslist interne koeling met "zoetwater" of koelmiddel. Van directe koeling met zeewater had ik genoeg ellende gezien. Zodoende heb ik ook het interne koelsysteem helemaal naar eigen inzichten kunnen inrichten.
Het moge duidelijk zijn dat ik de "dikke" slang op je foto ook niet op de zuig van de circulatiepomp zou aansluiten, maar via een T-stuk in de zuigleiding van het interne koelsysteem. Via de ontluchtleiding op de bovenkant van het expansietankje kan dan de lucht weg en de tank bij normaal bedrijf met beperkte doorlaat opwarmen.
Naar je afbeelding kijkend realiseer ik mij dat een dergelijke aftakking misschien met zo'n expansie/uitlaatstuk niet mogelijk is, en dat de suppletie slang daarom op de vuldop is aangebracht. Als die slang dan rechtstreeks naar de tank gaat, zou je inderdaad dat andere leidinkje weg kunnen laten, zoals Nachtvlinder terecht opmerkte. En t.g.v. uitzetten kan het tankje ook nog wel wat op temperatuur komen.

Spirit of Mary
Bij auto's zit de radiator op gelijke hoogte met de motor en is het gevaar van terugstromen van koud koelmiddel niet zo relevant voor het geval er plotseling een slang scheurt en het koelmiddel wegloopt. Die koude vloeistof hoeft er juist geen "langere" tijd doorheen te stromen, maar juist die korte plaatselijke afkoeling kan scheuren in een warme cilinderkop of voering veroorzaken. Er zijn motoren die daar erg gevoelig voor zijn. Praktijk.

Vr.groet, peter