Onderwerp: Elektrische installatie en opladen accus

Het is even de vraag wat er verder nog aan apparatuur in je boot zit voor het laden.
Mogelijk is er een Voltage Sensitive Relay (VSR) of een laadstroomverdeler gemonteerd.
Een VSR is een relais dat bij een bepaalde spanning (13V ofzo) beide accu’s aan elkaar koppelt, en daarmee met 1 lader beide accu’s kan laden, dus bijvoorbeeld met je dynamo. Als de spanning daalt omdat de dynamo geen stroom levert, worden de beide accu’s dan weer losgekoppeld.
Een laadstroomverdeler doet dit ook, maar zonder de accu’s aan elkaar te koppelen. Ook daarmee kun je met 1 lader je beide accu’s laden.

Met de acculader op walstroom ligt het eraan wat voor eennervig is. Je hebt uitvoeringen met 1 uitgang, dus bedoeld voor 1 accu en met meerdere uitgangen (dan worden de accu’s onafhankelijk van elkaar geladen).
Vaak gaat men ervan uit dat de dynamo de startaccu weer helemaal kan opladen (er wordt effectief maar heel weinig lading uit je startaccu verbruikt omdat het starten maar kort duurt) en dat je met de walstroomlader dus alleen je ‘huishoud accu’ hoeft te laden.

Voor zonnepaneel regelaars geldt eigenlijk hetzelfde als voor de walstroomlader, daarin heb je ook keus uit versies voor 1 of voor meer accu’s.

Qua zonnepaneel (minstens) een 250 Watt. Als er weinig zon staat red je het hier ook niet mee.

Hoe kom je op 105 Ah? Je kunt absoluut niet de totale accu capaciteit gebruiken van een accu. Afhankelijk van het soort, maar denk eerder aan MAX 50%.

Je moet dus het VERBRUIK per dag berekenen, daarop de accu capaciteit en de zonnepanelen bereken hoe groot die moeten zijn.

Verder is een elementair schema van de 12V installatie en 230V AC lader echt zeer aan te bevelen! Pas dan kunnen we hier echt zinnige input leveren, maar ook een grote plus om die sowieso aan boord te hebben voor allerlei redenen.

EDIT: het zou ook kunnen zijn dat je zo'n 500W aan zonnepanelen nodig hebt voor 105 Ah. Er zijn hier mensen die dit beter weten dan ik.

Beetje merkwaardig antwoord: eerst zeggen (minstens) 250 Watt, en dan aangeven dat het eraan ligt hoeveel er verbruikt wordt
Met die 105 Ah bedoelt de TS waarschijnlijk ‘de 105 Ah accu’, niet dat hij 105 Ah moet laden…

Er is echt niks over te zeggen zonder dat je weet hoeveel energie je verbruikt uit de accu.
Wil je ‘s nachts voor anker kunnen, of lig je ‘s avonds altijd in een haven aan de walstroom, maakt ook nog uit. Wil je meerdere dagen autonoom zijn of niet enz.

Kijk daar kan ik alvast een beetje mee vooruit.

Alleen.... waaraan herken ik een VSR of laadstroomverdeler?

105 Ah, staat op de accu.. dus ja.. zo kom ik daaraan.

maar als ik van die 105 maar de helft kan gebruiken.. heb ik dus maar 57,5 Ah te gebruiken?
Het zegt me alleen niet zoveel... apparaten worden weer uitgedrukt in Watt.

Wat zal het zijn.. 12V stekker voor het opladen van een mobiel of tablet, wat verlichting en raymarine GPS uit het jaar kruik en (nu nog) een auto radio CD speler. Die laatste twee gaan al niet eens aan. Wel is de wens een koelkast IndelB van 60W aan te schaffen. Waar kom ik dan op.. 600-700 Watt per dag?

Ik heb alleen geen idee hoe dat te relateren aan een accu van weet ik veel hoeveel Ah. En dus ook weer niet de zonnepanelen die ik dan daarbij nodig heb. Gemoeg voorbeelden maar nooit van begin tot eind.. en dan ben ik verloren in alle variabelen, eenheden en getallen.
Uitgaande van hooguit 2 dagen zonder walstroom. (of nog langer maar dan zijn we er niet en staan de afnemers uit.)

Airgead schreef : Wat je aan zonnepanelen nodig hebt wordt in eerste instantie bepaald door de verbruikers. De accucapaciteit is slechts de buffer waarin de te verbruiken stroom tijdelijk wordt opgeslagen.
Ik heb zelf twee 75 Wp panelen en 200 Ah aan huishoudaccu's. Verbruikers zijn marifoon, een navigatiecomputertje met GPS en AIS-ontvanger, wat Led-lampen en een compressor-oelboxje van ruim 40 liter. In de zomerperiode ben ik daarmee walstroom-onafhankelijk

Dit even als voorbeeld om aan te geven dat je met veel minder zonnepaneel-capaciteit dan jij noemt, ook een eind kan komen. Dat er minimaal 250 Wp nodig zou zijn is geheel en al uit de lucht gegrepen en 500 Wp is een nog veel wildere veronderstelling.

De benodigde capaciteit aan zonnepanelen wordt niet bepaald door de grootte van de accucapaciteit. Wel is het zo dat een wat grotere accucapaciteit een grotere buffer oplevert, waardoor de accu('s) minder diep ontladen worden en ze langer meegaan.

Als TS verbruikers heeft die enigszins vergelijkbaar zijn met de mijne, dan is 105 Ah aan de krappe kant en zul je, als bijvoorbeeld de koelbox 's nachts aan blijft ataan, 's morgens vroeg een eind door de beschikbare accucapaciteit heen zijn.

Ik heb er ook geen verstand van maar begin nu eerst eens met het maken van een lijstje van de gebruikers/apparaten die je met de accu’s wilt bedienen. Elk apparaat gebruikt x Watt per uur. Het totaal geeft het benodigde vermogen aan.

Goed idee om zo’n balans op te stellen.

Maar lees eerst dit draadje even door: geeft inzicht en voorkomt straks verwarring. Handigst is denk ik wanneer je het verbruik per gebruiker uitdrukt in Ah/dag.

zeilersforum.nl/index.php/foru...electrische-eenheden

pietergr schreef :
Dat noemt men ook wel een dynastart. Die 90 W vertaalt zich in een maximale laadstroom van iets minder dan 8 Ampère. Wat naar moderne begrippen vrij weinig is. Op de meeste boten zijn de dynamo en de startmotor gescheiden en kan de dynamo al snel 30 - 40 A leveren. Je huishoudaccu laden kost in jouw geval dus wat meer tijd.

Hoezo volgens zeggen? Op vrijwel elke accu staat wat de capaciteit is. Bij deze accu's niet?
Maar een DC31 STMF heeft inderdaad een capaciteit van 105 Ah.
90 Ah voor een startaccu is rijkelijk veel. Het type dat je noemt kan ik niet vinden. Misschien is het in feite ook een semi-tractie accu. Als de accu alleen voor starten wordt gebruikt is de helft van de capaciteit genoeg. Gezien de kleine laad-capaciteit van de dynastart kan wisselen voor een kleine èchte startaccu interessant zijn.


Waarschijnlijk zit er een scheidingsdiode of een scheidingsrelais in de installatie zie:
www.kokwatersport.nl/victron-c...is-1224v-120a/p34209

Het schemaatje dat in de link te zien is, laat zien hoe je het ding gebruikt.

Zonnepanelen sluit je op het circuit aan via een eigen regelaar, die zorgt dat de accu's niet overladen worden.

Als je het allemaal zelf wilt doen zul je wat moeite moeten doen om jezelf de materie eigen te maken. Een handig documentje daarbij kan dit zijn:
www.victronenergy.nl/upload/do...Altijd-Stroom-NL.pdf

Klein stukje op weg helpen:
Je hebt het over een 60 Watt koelbox. Uitgaande dat het een 12Volt model is, dan gebruikt die dus
60 Watt / 12 Volt = 5 Ampere.
In theorie verbruik je dan dus in 1 uur met die koelbox 5 Ampere x 1 uur = 5 Ah (Ah = Amperehour, dus Ampere-uur). In de praktijk zal je koelbox, zeker als het een compressor-koelbox is, niet continue draaien, dus verbruik je uiteraard ook minder Ah.
Zo moet je van alle apparaten meten of schatten hoeveel stroom (in Ampere dus) ze verbruiken en hoe lang per dag ze dat doen. Vermenigvuldigen, en dan heb je weer de Ah’s die je wilt weten. Tel dat voor alle apparaten weer bij elkaar op, en dan weet je dus je totale verbruik. Zoveel moet je dus in theorie ook kunnen laden met je zonnepanelen, wil je ‘autonoom’ zijn (dus zonder walstroom of stroomdraaien op de motor)

Wil je ook ‘s nachts stroom verbruiken (dan leveren je zonnepanelen uiteraard geen stroom), dan moet je uiteraard kijken of je dat lang genoeg met je accu kan opvangen. En inderdaad: voor normale (niet lithium) accu’s moet je ze zeker niet verder ontladen dan 50%, maar liever nog wat minder, anders gaat de accu snel stuk. Dus effectief kan je van je 105 Ah accu maximaal iets van 50 Ah gebruiken

Als de accu’s ouder worden, wordt de bruikbare capaciteit ook minder. Het is dus zeer goed mogelijk dat er van die theoretische 105 ipv 57 nog maar 50 Ah beschikbaar is. Zeker als je ook in de toekomst een koelkast wilt, dan is dat wel aan de kleine kant.

Ik zou beginnen met minimaal een multimeter/stroomtang te kopen. Daarmee kun je meten hoeveel je actuele gebruik is. Het is ook slim om een accu monitor te plaatsen (met een shunt in de min). Op AliExpress heb je ze al heel goedkoop.

Maar even voor je beeldvorming zolang je nog niet zelf kunt meten: Op mijn 31-voeter met standaard compressor koelkast, usb-laders voor telefoons en iPad heb ik doorlopend een verbruik van 3 a 4 A als ik voor anker lig, en tijdens het varen is dat ongeveer 7A met navigatie-apparatuur en stuurautomaat erbij.
Ik doe niet zuinig, ik wil een bepaalde mate van luxe. Maar dat betekent wel dat na 24 uur, 84 Ah is verbruikt, iets wat jouw accu bv niet aan kan. Om dat bij te laden zou je dus een zonnepaneel moeten hebben die overdag als de zon schijnt 84 Ah zou moeten laden.
Later en we voor het gemak zeggen dat die 84 Ah in 8 uur moet worden bijgeladen, omdat gedurende die 8 uur de zon schijnt. Dan zou je een permanente laadstroom moeten hebben van 10,5A.
Ik ben benieuwd wat de ervaringsdeskundigen daarover zeggen, maar dat ga je dus nooit halen met zonnepanelen die volgens de specificaties 10,5A leveren. Gevoelsmatig zeg ik eerder het dubbele, vanwege het verlies door schaduw en andere oorzaken van verminderd rendement. Dus dat zouden dan zonnepanelen zijn van 21A (op 12V) oftewel ongeveer 250 Watt.

Nou lekker dan.. de termen vliegen me weer om de oren en ook zijn er al meningverschillen over de hoeveelheid en vermogens van de eventueel te gebruiken panelen.

En dat is nou waar het mis gaat. Het is allemaal niet eenduidig genoeg.
Misschien is dat de vraag ook niet. Hoewel. Ik gaf wel aan 600-700 Watt totaal over de dag, voor twee dagen.. dan is er weer walstroom... of we gebruiken niks want we zijn er niet.

Anyway. de startaccu kan dus kleiner.
De 83 Ah accu kan dan tweede huishoudaccu worden?
(Zeg het maar.. deze link noemt 83 en 92 Ah: www.accudienst.nl/p59933/numax-plus90-accu.html# en zo zijn er meer met deze accu)

Een dynamo bijplaatsen op de MD6A heb ik me (nog) niet in verdiept. Geen idee of dat wel de moeite waard is. Zo het al mogelijk is (ruimte, techniek). Maar met de juiste panelen lijkt me dat toch ook niet nodig.

Neemt niet weg dat er blijkbaar al discussie ontstaat over 2 x 75Watt (150Watt) en 250Watt of meer. En dat is nou waar ik steeds over struikel in de verschillende posts.

Maar ff.. een Indel B Cruise 65 doet op 12V 15 Wh -> 1,25 Ah volgens:
www.amperewinkel.nl/product/co...24v-inbouw-65-liter/

van die 105Ah accu kan ik volgens comments de helft benutten naar beneden afgerond -> 50Ah

Zal ik het plastisch maken - Maar dan vaar ik toch vrolijk al 40 uur rond met koud bier?

Zit ik alleen nog met hoe vertaal ik die Ah naar één of meer panelen? Die helft van afgerond naar beneden 50Ah moet ook weer opgeladen worden.. liefst in een wakkere dag (laten we zeggen 8 uur).

Dan heb ik het goed dat ik (12V x 50Ah)/8h = 75W heb?

Maar een paneel doet meer dan 12V
En specs van panelen geven dan weer Wp en Ah op die niet in de buurt komen van dit sommetje...

Begin eens met een lijstje in Excel met naast elkaar:
-het apparaat
-de opgenomen stroom daarvan (in A of W)
-hoeveel uur dat apparaat (worst-case) per dag aan staat

Je koelkast is daarbij lastig, hoelang die per dag aanslaat hangt af van temperatuur, isolatie etc: als je 25% neemt zit je denk ik wel veilig (iemand getallen uit de praktijk?)

Edit: zie in je link dat de koelkast 60W gebruikt en van een dutycycle van 23% wordt gerekend. 60W is bij 12V 5A. Per dag zou dat 120Ah zijn. Het ding draait echter maar 23% van de tijd. Kk verbruikt dus 27Ah per dag...

Helpt dit om de overige verbruikers op deze manier in te schatten?

Nachtvlinder schreef :
Praktijk goed vol,behoorlijke isolatie, 35 liter -> 10 watt.

Toevallig net tijd opgenomen van mijn koelkastje. is 1 derde van de tijd actief. Trekt dan 6,5 A
bij 24 graad binnen.

Mijn 20l Isotherm (2 jaar oud) portable compressor boxje pakt zo'n 12Ah per 16 uur ('s nachts staat ie uit)


'... nou lekker dan'. Meneer wil graag alles voorgekauwd hebben, in eenvoudig te begrijpen taal. Wat heb je zelf al geprobeerd aan kennis tot je te nemen?

www.bol.com/nl/nl/p/elektricit...b0NApYRoC6wcQAvD_BwE

Veel succes!

nou niet zo onaardig doen, helemaal niet nodig.

3Noreen schreef : roozeboos schreef :
3Noreen komt dan op 20Ah per dag en roozeboos op 52Ah per dag. Zelfde ordegrootte, 3Noreen zal wel wat modernere isolatie gebruiken

Dat advies over die startaccu vind ik niet echt ter zake doende: ja, een kleinere startaccu kan wel, maar waarom zou je deze vervangen als die nog goed is? En je verbruikt bij starten net zoveel vermogen uit een grote als uit een kleine accu, dus ze zitten ook net zo snel weer vol.
Daarnaast is het maar de vraag of je startaccu geschikt is voor hergebruik als huishoud accu, want vaak is het een ander type.
Ook al is de accu er wel voor geschikt, dan nog moet je hem zeker niet parallel zetten aan je bestaande huishoud accu, dan zijn ze beide zo kapot. Dan moet je alleen doen met identieke accu’s!

Maar goed: je verwacht blijkbaar een antwoord helemaal panklaar is en waar iedereen hier het mee eens is. Dat zal je niet (nooit) gaan krijgen, want er is niet maar 1 manier waarop het kan en iedereen heeft daarin zijn eigen voorkeur enz.

Uit je reacties blijkt dat de materie niet echt bekend voor je is, en dan kun je ook de reacties van anderen totaal niet op waarde voor jou (en daar gaat het om, dat is wel een beetje hoe je het forum in mijn ogen moet gebruiken) schatten.

Lees bijvoorbeeld eerst eens het al genoemde ‘altijd stroom’ boekwerk van Victron, dat kun je zo gratis van internet plukken en daarin staat heel veel van wat je wilt weten duidelijk uitgelegd.
Als je daarna nog specifieke vragen hebt, is het ook veel makkelijker voor andere forumleden om daar specifiek op te reageren en dan worden de reacties die je krijgt ook nuttiger waarschijnlijk.

@nachtvlinder, ja dat klopt, mijn koelkastje is wat oud, en zal niet al te best isoleren. Vandaar dat ik het ook even meldde.
Je rekent jezelf graag rijk in dit soort situaties.

@pieterg, wat voor boot heb je? hoeveel zonnepanelen kan je kwijt?

roozeboos schreef :
Niet aardig? De beste tip van dit topic, dat boek.

ja maar lees nu de reactie van reinierZeilt, zelfde tip , maar een stuk aardiger opgesteld, naar mijn mening.
zo kan het dus ook.

'En niet meteen verwijzen...' '... Nou lekker dan'. En nog meer gebiedende wijs en op een voor mij naar toontje. Ik stel slechts een vraag welke moeite hij zelf al gedaan had. Maar dan ben ik de onaardige, jaja.

Omdat je het zo vriendelijk vraagt... pietergr schreef : Er van uitgaande dat het een en ander goed is aangesloten.
Op stand 1 of 2 wordt accu 1 of 2 met het boordnet verbonden.
Op stand 1 kan je starten op accu 1, accu 1 gebruiken voor je koelkast, accu 1 opladen.
Op stand 2 kan je starten op accu 2, accu 2 gebruiken voor je koelkast, accu 2 opladen.
Op stand Both kan je starten op beide accu's, beide accu's gebruiken voor je koelkast, beide accu's opladen.
Op stand OFF kan je niets.

Wat je niet moet doen is bij draaiende motor de stand OFF gebruiken, ook niet heel even.
Dan loop je kans de dynamo te vernielen.

Wat ook niet handig is om als de motor uit staat de schakelaar in stand BOTH te laten staan, je loopt dan het risico beide accu's leeg te trekken en dan dus niet meer je motor te kunnen starten.
Als accu 1 een echte start accu is, doe je er m.i. verstandig aan om zodra de motor is uitgezet over te schakelen naar stand 2.
Deze vraag snap ik niet, ligt ongetwijfeld aan mij.Een zonnepaneel sluit je aan via een regelaar en een zekering, hoeveel detail wil je in het antwoord hebben?
Hoe groot je paneel moet zijn is een antwoord vol aannames.
Gemiddelde hollandse dag, stel in totaal 4 uur zon.
Opbrenst paneel 50% van de opgegeven Wp.
Accu half ontladen.
Er moet dus 52,5Ah worden bijgeladen.
laad rendement 80%, dit wordt dus ongeveer 65Ah.
laden in 4 uur, is dus 65/4 = 4 uur lang 16A.
Laadspanning gemiddeld 14V.
De benodigde Wp wordt dan 14V*16A*2(50%) = 450Wp.

Als aantekening wil ik hierbij geven dat ik in een gemiddelde hollandse zomerweek met in totaal 200Wp nooit stroom problemen heb. (27voeter met koelkast, nav pc, kids met mobieltjes etc.)Mag van wie?
van mij mag alles.jip en janneke genoeg?

Met de info die TS geeft zijn de meeste vragen helemaal niet te beantwoorden. Met de sjagrijnige houding er bij heb ik geen zin er moeite voor te doen.
Het boek dat Evaluationcopy aanraad lijkt me een goede start voor TS.