Onderwerp: Uitleg gezocht aansluitingen boordnet

Een regelaartje voor een zon paneel zou het goed kunnen doen. Het kleinste mij bekend, doet 10A en kost 15 euro.
Even de open (gelijk) spanning meten, bij hoog motortoerental.
Wanneer die niet boven de 40V komt voldoet ieder zonpaneel regelaartje.
Die zijn, voor zo ver mij bekend altijd voor 12 en 24 V naar keuze.
Een paneel levert 22V open spanning, dus 44V mag geen probleem zijn voor de ingang van zo´n regelaartje.
Wèl altijd eerst de accu aansluiten, dan weet de regelaar welke spanning hij moet regelen, en dan pas het paneel, of in dit geval de motor.
Windmolens kun je niet op zonneregelaars aansluiten, de regelaar knijpt de stroomafname dicht, een windmolen reageert dan met sterk oplopend toerental. Dat kan zo hoog worden dat schade en gevaar kunnen ontstaan.

Maar kijk eerst even, waarschijnlijk zit er al een regelaartje.
Kun je het niet vinden, dan ook de open spanning meten bij hoog toerental.
Is dit 15V of minder dan is de spanning al geregeld.

Wanneer je zonpanelen neemt, neem dan meerdere kleine in serie met een MPPT regelaar.
Hoe meer panelen in serie hoe eerder er genoeg spanning is om te gaan laden, dat scheelt echt uren.

Die min/nul helemaal niet aarden. Bij 12V heb je geen aarde nodig, of anders gezegd is de min ook de aarde.
En de walstroom zwevend houden, dat wil zeggen de aarde draad die in die doos vanaf de wal komt, laten zitten zoals die geleverd wordt.
Dan is alles wat je er op aansluit geaard via de wal.
En zelfs wal laders hebben ook heel vaak geen aarde aan de 230V~kant.
Zolang je geen boilers of kookplaten e.d. in je boot hebt met de bijbehorende bedrading geen zorgen over maken.

In principe regelt de bbm de spanning zelf en hoef je er niks meer aan te doen.
Vwb. de min, zoals Saeftinghe zegt, hoef je die nergens aan te koppelen, zeker niet aan de 230 Volt.

Zo simpel is het.

Min/nul niet aarden aan het schip. Duidelijker kan ik het niet maken. Als je even niet oplet komen daar weer heel andere problemen van. Min/nul van 220 ZEKER NIET aan je massastrip van de 12V zetten.
Dat zijn twee systemen die je helemaal gescheiden moet houden. Je acculader is de enige brug tussen je accu/12V boordnet en je 220V aan boord.

Wie heeft er goeie tips voor Taxa om het laadproces door zijn bbm te volgen?
Ik zou denken een voltmeter er op en kijken. Bulkladen gaat zo'n 14,4 ongeveer en bij het laatste beetje zakt dat onder de 14V, naar 13,7 uit mijn hoofd. Dat is te volgen.
Ook zou het aantal Amperes waarmee geladen wordt moeten zakken van 5 naar 1 of 2 Ampere. Dat kan je met de meeste multimeters ook volgen.

Toch gaan deze adviezen lijnrecht in tegen wat r wordt gezegd in het boek Elektriciteit aan Boord. Daarin wordt gezegd dat als je de min niet aardt, dat je dan alle minbedrading net als de plus moet zekeren.

Wie heeft dat boek geschreven?
Heeft de schrijver enige realiteits ideeën?

taxa schreef :
Als je dat graag wil: gewoon doen. is niet duur, wel een goed gevoel (maar zoals al door meerdere gesteld: niet nodig voor jouw polyester schip).
Ik ben wel benieuwd of de schrijver dat voor willekeurig welke situatie voorschrijft of dat hij een speciale situatie in gedachte heeft.....

Mijn stokpaardje: neem vertinde draad

Verzilverd toch!? Waarom eigenlijk, binnen?

ooit na jaren een oude draad opengetrokken? dan snap je het .

Heb je een voorbeeld van bedrading, flexibel, vertind, brandvertragend in de kleuren rood en zwart? Ik zie door de bomen het bos niet meer en verwacht nodig te hebben: 1,5mm2; 2,5mm2, 4mm2, 10mm2

taxa schreef :
Dat is op grote installaties inderdaad gebruikelijk.
Ik zal proberen uit te leggen waarom.
Stel je hebt een in je schip een staal apparaat staan (motor, koppeling, wasmachine,...)
Naar dit apparaat gaan twee voedingen, eentje voor een grote verbruiker en is met 20A afgezekerd.
en een kleine voeding, voor bijvoorbeeld een lampje en die is afgezekerd met 2A.

Stel dat er nu om de een of andere reden in het apparaat zich er een sluiting voor doet tussen de plus van de zware voeding en de min van de kleine voeding.
De bedrading van de kleine is niet geschikt voor de grote stroom (en er zit dan geen zekering in de min), de bedrading zal dan ook kunnen smelten.

Dit kan je op twee manieren voorkomen, 1 door de min van het dc systeem aan massa te leggen, dan zal de stroom waarschijnlijk niet door de min van de kleine voeding gaan, maar door de behuizing van het apparaat (dat als het goed is ook aan massa licht) worden afgevoerd.

De tweede oplossing is om in de min draad van elke gebruiker een zekering op te nemen.

De tweeede oplossing is veruit te prefereren.

Persoonlijk zou ik op jouw boot de min zwevend houden en geen zekering in de min opnemen.
De kans dat er een situatie, zoals hierboven geschets, zich voordoet is naar mijn mening verwaarloosbaar klein.

Dank voor deze uitleg PvO!

op die manier kan ik de situatie waarin het wenselijk is de min te zekeren goed begrijpen.

PvO schreef :
Leg dit eens verder uit, want ik snap er in elk geval geen snars van.......

Jeroen, ik even snel 2 tekeningen in paint gemaakt, misschien dat dat het wat duidelijker maakt.

Als voorbeeld heb ik een ankerlier gekozen waar een dikke voeding naar toegaat (motor) en een kleine voeding (relais om de motor in te schakelen) voor het voorbeeld ga ik er vanuit dat behuizing van de motor en relais één (metalen) geheel vormen.

De bovenste tekening laat een twee draads systeem zien met een zwevende min en geen zekering in de min geleider. De oranje pijl stelt de sluiting voor.



De onderste tekening stelt een dc systeem voor met de min aan massa, wederom weer de oranje pijl als sluiting.





Zo wat duidelijker?

PVO,
Niks mis met de schema´s die je tekent.
Maar het lijkt me heel erg over de top.
Er kan zich ook een sluiting voordoen nèt na de zekering in de mindraad, en dan ben je weer net zo ver.

Enige realiteitszin is wel gewenst vind ik.

Taxa,
Koop gewoon draad wat ruim dik genoeg is voor de stromen die er door kunnen gaan. Zeker dit af, hoger dan de gebruiker nodig heeft en minder dan de draad kan verdragen.

Er zijn veel kwaliteiten draad/isolatie te koop, maar in het geval van jouw boot zal vrijwel alles voldoen.
Dat rood-zwarte draad aan elkaar voldoet prima, het is in diverse diameters te koop. JJe hebt dan plus en min van dezelfde gebruiker aan elkaar, kan soms heel handig zijn.
Het verschil met ander draad voor jouw doel zit voornamelijk in de prijs.

Het aansluiten dient goed te gebeuren, dáár loeren de gevaren.
De juiste maat klemmen, kroonsteentjes van correct materiaal, adereind hulsjes van de juiste maat, dat soort dingen moet goed gedaan worden, dan heb je zeer geringe kans op problemen.

Ik heb b.v. draad liggen van dertig jaar oud, in juiste condities bewaard, droog dus.
En het is nog net zo goed als bij aanschaf wel bijna opgebruikt nu.

Ik heb in sommige instalaties ook veel duurder materiaal aangetroffen wat nat geweest is en sterk gecorrodeerd.

Dat scheepje waar dat zon paneeltje geplaatst is, ook de bedrading nagezien, daar trof ik aan:
Draden die onderweg vijf keer van kleur veranderen, verbindingen midden in een pijp met van die verbindingen die de isolatie doorsnijden om een aftakking te maken.
De min accu kabel rood en de plus zwart!!! een draadje van 1,5 mm2 naar een paneel waar gebruikers op stonden die 3mm2 nodig hadden.

Ga er maar gewoon vanuit dat wat men hier geschreven heeft beter voor jouw situatie past dan wat dat boek stelt.

En binnen die Etapclub is meer dan voldoende kennis om je van advies te voorzien en ook om daadwerkelijk te helpen.

Saeftinghe schreef :
Dat ben ik helemaal met je eens, in mijn eerste uitleg heb ik ook aangegeven dat ik er zelf voor zou kiezen om alleen in de plus een zekering op te nemen.

Mijn post was een reactie op TS zijn opmerkingen dat de hier gegeven adviezen haaks stonden op de adviezen in het boekje elektriciteit aan boord.

Met mijn post heb ik getracht TS inzicht te geven in de achtergrond van het verhaal, zodat hij beter zijn eigen afwegingen kan maken.

In grotere (professionele) installaties, maar ik praat dan over installaties met meerdere dc systemen, lastrafo's en boordnet generatoren is het wel gebruikelijk om dubbelpolig te zekeren.
(althans wel in mijn dagelijkse praktijk)

Ik denk dat Taxa wel heel erg onzeker is over z´n electra en niet goed weet waar de informatie te halen.
Ik zou het wel even voor hem willen aansluiten, maar het is toch wel erg ver weg.
Ik denk dat hij binnen de Etap club wat hulp moet zoeken.

Taxa,
Ga zeker naar de pinkster reunie van Etap, daar is zonder enige twijfel iemand die het goed aanschouwelijk kan maken.

Heel onzeker valt wel mee hoor. Maar ik wil het graag zo goed mogelijk doen, dus wil ik me vooraf goed voorbereiden en alle twijfels over mogelijke keuzes vooraf helder hebben.

Ik ben nu al een heel eind op weg met hoe ik het wil hebben en heb daar wel een goed gevoel over.
Alleen rondom het schakelpaneel is me nog niet helemaal duidelijk of mijn gedachte klopt. Ik zit nu te denken aan: Komend van de plus met een 10mm2 kabel naar een busbar, vandaar met 2,5mm2 naar zekering en schakelaar. Vanaf de schakelaar naar een rijgklem (onderkant, dit is nog steeds plus). In dezelfde rijgklem op de plus de plus van de verbruiker, en aan de bovenkant de min van de verbruiker. Daarnaast in dezelfde rijgklem een min naar een busbar en vanuit de busbar weer een dikke kabel naar de accu.

Heb ik het goed begrepen, of klopt er nog ergens iets niet?

PvO schreef :
Ja okay nu snap ik helemaal wat je bedoeld

Snap alleen het aard verhaal nog niet, naja begrijp hem wel, maar ben daar tegen om de min aan aarde te leggen, is hij niet voor en we hebben geen aarde op een boot, of een zeer onbetrouwbare aarde in elk geval.

In mijn inziens maar ik kan het mis hebben, is het niet wenselijk van elke behuizing die je hebt 1 grote min pool te maken.

De motor bij ons aan boord is dat bv al, ik vind dat nog steeds de grootste ontwerp fout anno afgelopen 100 jaar.

Het eenvoudigst is om een plus en een min busbar, zo mogelijk met een isolatie erover, aan beide zijden van je paneel.
Daarheen van beide accupolen een DIKKEdraad.
Die 10mm2 lijkt me voldoende voor je bootmaat, maar deze draad moet ALLE stroom kunnen verwerken.
Hierin een zekering voor de maximale stroom, pakweg 25A.

Vanaf de plus busbar naar elke schakelaar-zekering een dunnere rode draad, voldoende dik voor betreffende stroom.
Vanaf elke schakelaar/zekering een rode draad naar de verbruiker.
Vanaf de verbruiker terug de zwarte draad naar de min busbar. Desgewenst ook met een zekering, naar mijn idee die zekering niet nodig.

Zorg dat eer een dun touwtje als eerste door de kabelpijpen gaat en trek er telkens een nieuw draadje gelijk met een nieuwe kabel mee de pijp/kabelgoot in, da´s handig als er een touwtje in zit voor toekomstige uitbreiding.

Zorg dat alle draden van het paneel een flink stuk overlengte hebben, daar gaan enkele rijgbandjes om en je schuift die bundel tussen de binnen en buitenschaal wanneer je het paneel op z´n plaats zet.
Je kunt dan makkelijk werken aan het paneel zonder dat draden strak komen te staan. Het eerste rijgbandje ook aan het paneel als trek ontlasting.
Maak geen onderbreking of vebinding op plaatsen waar je ze niet kunt zien. Daar waar je niet aan een onderbreking kunt ontkomen (bij de mastvoet b.v.) ook wat overlengte voor handig werken.
Geef alle draden een nummer ringetje bij elke verbinding.
Dat nummer noteer je in het schema dat je vlakbij en bereikbaar bij het paneel bewaart.
Rijgklemmen zijn dan niet nodig.
Dat is een volgende stap.

Bij stekker verbinding zie ik nogal eens een 230V~stekker met een kleurtje voor plus en min. Die kun je er dus verkeerd in steken, nooit zoiets gebruiken, er komt altijd een keer dat een Murphy ze verkeerd inplugt. Gebruik altijd iets zoals een aansteker stekker in de auto.
En met de stekker parallel aan de wand, dan blijven ze ook langer heel.
Er is daarin genoeg keus

Wordt de installatie groter dan zou je in al die plus draden een set rijgklemmen kunnen zetten, waarbij je aan beide zijden de draden een zelfde nummer geeft.
Het hangt ook af van hoe en waar het paneel is geplaatst.

Er zijn vele wegen die naar Rome leiden, ik pretendeer hier de eenvoudigste manier gegeven te hebben.
En ben van de oorspronkelijke plaats uitgegaan waar Etap het paneeltje plaatste en dat het nog niet al te grote aantallen gebruikers heeft te voeden.
Het zal waarschijnlijk al wel een stuk groter geworden zijn, maar daar hoeft het niet ingewikkelder door te worden.

Ik hoop dat je hieraan genoeg hebt om mee aan de slag te gaan.

Saeftinghe schreef :
Bedankt voor de heldere uitleg. Dit zijn zeker bruikbare tips waar ik mee aan de slag kan!

Jeroen-pion schreef :
Dat ben ik volledig met je eens Jeroen, heb hierboven ook aangegeven dat mijn voorkeur naar een zwevend systeem uitgaat.
Wil je dat echter helemaal goed doen, moet je dubbelpolig zekeren.
Maar op een beperkte installatie op een plastic boot is vind ik dat zelf wel wat ver gaan.
Ik heb het zelf in ieder geval niet gedaan.