Onderwerp: Aandrijflijn verbeteren

We hebben altijd een saildrive gehad en dan ben je toch wat verwend.....geen uitlijnen, weinig onderhoud, weinig trillingen, minder herrie enz.
Vooral die laatste twee...of is dat allemaal niet normaal voor een as-aangedreven schroef
We hebben een VP 2030 met vaste koppeling en een tweeblads klapschroef. De motorrubbers zijn overigens goed en ook de uitlijning is goed. De klapschroef wordt sowieso vervangen door een Maxprop driebladsschroef maar we vroegen ons af of een flexibele koppeling ook een verbetering zou geven?
Inmiddels hebben we daar zelf wel twijfels bij want de motor hangt in rubbers met daarbij de as ook in rubber dan zou dat weleens teveel kunnen zijn? Wat zijn jullie ervaringen? De meeste zeilboten hebben een starre verbinding?

Naar wat voor verbetering ben je op zoek? Wat is er niet goed nu?

De boel trilt toch wel aanzienlijk, niet altijd maar wisselend bij verschillende toerentallen, er is behoorlijk wat geruis van het draaien van de as hoorbaar. Bij flink achteruitslaan vergaat de wereld
Dat moet toch beter kunnen?

Dat klinkt als: er een specialist naar laten kijken, want een schroefas constructie hoort dat soort effecten niet te geven.. (naast de voordelen van een schroefas, zoals bijvoorbeeld beter manoeuvreren in een haven ivm schroef dichter bij het roerblad.)

Dat sturen klopt wel, een as is erg direct op het roer!
Maar nee, geen specialisten laten kijken. Wil zelf m'n eigen specialist zijn

ZeeZin schreef :
Elk voordeel heeft zijn nadeel (om JC te parafraseren).
Een boot met een schroefas heeft over het algemeen meer last van wielwerking, zeker als de schroef dicht bij de spiegel zit. Daardoor varen boten met een saildrive vaak ook beter recht achteruit. Bij veel boten met schroefas lukt niet of pas nadat de boot wat snelheid heeft gekregen.
Natuurlijk kun je de wielwerking ook voor je laten werken, maar dat werken is altijd maat in één richting..

holtere schreef :
Een flexibele koppeling kan inderdaad een grote verbetering geven qua trillingen en lawaai. Dat de motor op rubbers staat is daarbij geen enkel probleem.
Ik heb zelf een motor op rubberblokken en een Python-koppeling tussen de keerkoppeling en de schroefas. Het resultaat is een boot waarbij varen op de motor geen straf is. Nauwelijks trillingen. Als je tijdens het varen op het voordek gaat staan hoor en voel je de motor niet draaien.

Het is waar niet echt goedkoop maar er gaat een wereld open

Ik heb geen enkele ervaring met assen en zat te denken aan een Bullflex of Uniflex koppeling. Een Python had ik overgeslagen omdat ik er van uit ga dat ik voor die laatste ook weer een schot in zou moeten bouwen om de stuwkracht op te vangen? Klopt dat?
Op zich natuurlijk wel de ideale constructie maar hopelijk niet nodig!

holtere schreef :
Een Python-koppeling heeft een een aangebouwd stuwdruklager. Dat zit inderdaad onwrikbaar aan de boot bevestigd. Als je geen bevestigingspunt daarvoor hebt, tussen keerkoppeling en schroefas, dan zal dat alsnog moeten worden aangebracht.
Een Bullflex lijkt zoiets niet nodig te hebben. Of zo'n koppeling hetzelfde effect sorteert als een Python, durf ik niet te zeggen. Misschien zijn er in ZF ervaringsdeskundigen

Een starre koppeling met de schroefas begrijp ik niet zo goed. Er zijn altijd uitlijnfouten, en anders ontstaan die wel op t moment dat de motor aanslaat of koppel moet leveren. Dat moet wel een hoop ellende doorgeven.

Uniflex en Bullflex zijn beide rubber flexibele koppelingen die inderdaad allebei de stuwdruk doorgeven. Waarbij de Bullflex de indruk geeft iets flexibeler te zijn.

Maar de enige "juiste" constructie is natuurlijk die Python. Daar zitten 2 homokinetische koppelingen in, die motor koppel doorgeven, maar verder niks. Zeg maar net als in de aandrijving van je auto. Alleen moet je dan inderdaad wel een plek maken om de stuwdruk op te vangen.

Ben meestal niet zo van het negatief reageren, maar in dit geval kan ik het niet laten. je insteek om je eigen specialist te willen zijn komt mij als zeer onnozel over.

Dit technische gebied is nou bij uitstek een voorbeeld waar je wel een specialist nodig hebt. Je klaagt over trillingen en denkt dat op te lossen door een flexibel element toe te voegen.
Zoals je zelf aangeeft heb je al een installatie met diverse flexibele elementen met allemaal hun eigen karakter. Voeg er op de gok nog een toe (bullflex bijvoorbeeld) en ik kan je garanderen dat je met meer ellende blijft zitten.

Vanuit een doe/denk het zelf oogpunt een Python drive (of soortgelijk) toevoegen kan ik eventueel nog plaatsen omdat je een vast punt toevoegt. Maar zelfs daarbij kan een vakman je adviseren over de hardheid van nieuwe motorrubbers om de zaak te optimaliseren.

Joop66 schreef :
Ja, dat wilde ik niet meteen zeggen, maar eigenlijk heb ik altijd begrepen dat een motor die op rubberblokken staat nooit star met de schroefas verbonden mag zijn. Er moet tenminste een kruiskoppeling tussen zitten.
Als de motor snel meer of minder toeren maakt of in de achteruit wordt geschakeld, staat ie meer of minder te 'schudden' op z'n rubberblokken. Er gaat altijd ergens iets wringen.

Het lijkt me dus zonder meer zaak iets aan die opstelling te doen.

Hier een 3-cylinder op rubbers aan een starre as. Zwevende afdichting en uithouder op 1 m afstand daarvan schat ik. Ik weet niet hoe weinig een saildrive kan/hoort te trillen, maar bij mij loopt het m.i. erg rustig. Ik denk dat met een goed ontwerp, geschikte rubbers en goed uitlijnen veel winst te behalen is. Tenslotte heeft het gros van de niet-saildrive zeilboten <35 ft dezelfde configuratie als mijn boot heeft.

Ik zou dus eerst eens objectief vergelijken om te bepalen of
1) er een probleem - iets wat gevolgscade zal gaan geven - is, of
2) het rustiger maken een nice-to-have is (kan voor jou belangrijker zijn dan voor iemand anders)
3) wat er dan "maximaal haalbaar" is met zo'n stuwdruklager en flexibele koppeling

En áls je het optimaal wilt maken zou ik het echt goed (laten) doen. Zoals eerder genoemd hangen een aantal keuzes met elkaar samen (massa-veer systeem) en zomaar iets van een schap pakken of uit een catalogus plukken werkt misschien niet of niet optimaal. Nu ben ik bewust onbekwaam hierin dus wellicht ben ik te pessimistisch - ik hoop gedurende dit draadje dan wijzer te worden uiteraard! Misschien goed om een filmpje vóór en ná te maken, je doelen nu vast te leggen zodat je later kunt evalueren.

Een opstelling met een Python (o.i.d.) is ideaal, geen twijfels aan. Ik hik nog wat tegen het knutselen van een drukpunt en de prijs van zo'n ding aan
Aan een bullflex ertussen plaatsen heb ik nog bedenkingen.
In dit geval heeft de schroefas heeft twee vaste punten en dat is aan een kant de schroefas uithouder met een rubber lager. Het andere "vaste punt" is de motor die op rubbers staat en een beetje zweeft. De motor wordt zijdelings min of meer met de as door de uithouder vastgehouden en de stuw en trekkrachten komen op de rubbers.
Wat er nu gebeurt als je in die as een flexibel punt (bullflex) toevoegt kan ik niet helemaal overzien? Kleine uitlijnfoutjes heb je geen last meer van maar evengoed kan de hele aandrijflijn nu gaan zwabberen of zie ik dat niet goed?
Heeft er iemand een vergelijkbare constructie met flexibele koppeling zonder stuwdruklager?
Of...staan motoren met een flexibele koppeling soms niet in rubbers?

Veel aandrijflijnen in boten bestaan uit een motor op rubber trillingsdempers, flexible schroefas koppeling en een rubber schroefaslager. In de vetus catalogus wordt dit ook aangegeven. Probleem is alleen als ik de ruimte zie die beschikbaar is bij de bestaande koppeling dat een bullflex of een centaflex koppeling qua diameter te groot zou kunnen zijn.
Ik had hetzelfde probleem. Heb toen de starre koppeling vervangen door een koppeling met een elastomeer element. Deze heeft een kleinere diameter.Is wel harder dan rubber maar werkt bij mij prima. Ik denk dat je met deze koppeling ook minder zorgen hoeft te maken over het"zwabberen" van de aandrijflijn.

lodewijk stegman schreef :
Het merendeel van de schepen met schroefas is op deze manier uitgelegd. Denk niet dat dat allemaal klunzen zijn. Is er allemaal op uitgelegd en werkt meestal prima. De alternatieven zijn zeker ook niet heilig en veel duurder. Het is een prima KISS oplossing door juist alles, incl de lagering in rubbers te zetten. Daardoor komt er (behoudens de uitlijning) eigenlijk niets meer heel erg precies. Wat voor de leek hárdstikke stom en klungelig kan lijken, is vaak juist het resultaat van slim ingenieurswerk. (wat in dit geval zelfs een standaard is geworden)

Je kunt bestaande installatie niet zomaar veranderen met het toepassen van een homokineet. Bestaande installatie staat in lijn. Bij een homokineet moet de installatie juist niet in lijn staan om slijtage van de kogels te vermijden.

Een flexibele koppeling is aan te bevelen om trillingen tegen te gaan. Ik heb zelf zo'n elastomeer flexibele koppeling toegepast van R&D. Neemt weinig ruimte in beslag en is goedkoop.

Is er voor vele flensmaten. De bestaande koppelingflenzen blijven bruikbaar. Eventueel moet je de schroefas wat inkorten.

holtere schreef :
Ik heb een paar jaar geleden zo'n ding gemonteerd en niet in alle situaties is een dubbele homokinetische koppeling met stuwdruklager (zoals een python) perfect. Het hele systeem bestaat uit metalen onderdelen en met een mechanische keerkoppeling die in één keer inschakeld heb je totaal geen demping in je systeem. Het schakelen kan dat vrij bruut met een knal gaan. Dat heeft vermoedelijk mijn demperplaat gesloopt... Een laag stationair toerental is dan nodig maar dat kan niet altijd.

Bovendien moet een python expres uit het lood staan, anders krijg ie te weinig smering. En sowieso willen ze wel eens stuk gaan. Met een meetmal van Python zelf is dat gemakkelijk te checken.

Wat dat betreft vind ik een dubbele centraflex met stuwdruklager nog wat mooier en idealer met wel demping in het systeem met dezelfde voordelen als een python.

lodewijk stegman schreef :
Last? Met een klein beetje oefenen heb je er in de meeste gevallen juist veel profijt van is mijn ervaring.

ZeeZin schreef :
Lees nog even mijn laatste zin. Als je die in de gaten houdt en er op anticipeert, kun je de wielwerking meestal wel in je voordeel gebruiken.
Maar er zijn ècht situaties te bedenken waar het onontkoombaar tegen je werkt. Als je in een krappe jachthaven in de verkeerde box terechtkomt, bijvoorbeeld.
Het hangt ook een beetje van de effectiviteit van je roer af, in hoeverre je erin slaagt een boot met wielwerking recht achteruit te laten varen. Om het roer daarbij te laten werken moet je snelheid hebben. Bij sommige boten lukt het, als de boot wat vaart heeft. Bij andere (de mijne, onder andere) niet tot nauwelijks. Soms ontbreekt ook de ruimte om voldoende snelheid op te pikken.

Het is dus niet allemaal rozegeur en maneschijn, maar je ervan bewust zijn en anticiperen helpt al behoorlijk..

Van een deskundige heb ik tijdens de bouw van onze boot geleerd dat een korte as het gebruik van een starre schroefaskoppeling problematisch maakt. Bij een starre schroefas is de verhouding dikte en lengte van de schroefas van groot belang. Bij een te geringe flexibilteit van de schroefasinstallatie worden er teveel krachten op het buitenlager overgebracht. Dit valt ondermeer te verbeteren door het toepassen van een flexibele elastomeerkoppeling. Deze koppeling mag ook weer niet te slap zijn, aangezien dit een ongedempte slingering van de schroefas kan geven door een onbalans van de as en/of schroef.

Inmiddels wat gemeten aan boord en de beschikbare ruimte is 25 cm achter de koppelplaat van de motor. Geen ruimte voor Pythons dus o.i.d. met stuwdruklagers.
Ik zie al een paar keer de term elastomeer koppeling voorbij schieten, heeft iemand wat meer info daarover? Er zijn waarschijnlijk vele soorten flexibele koppelingen maar ik ken alleen de bullflex en de uniflex?

Google even op R&D Dintra.

Ik ben gegaan voor een CENTAFLEX-M koppeling.



Voor deze essentiële onderdelen liever geen Vetuskloon.