Onderwerp: Advies mijn eerste 12v circuit

Hoi, stroom wist ik weinig vanaf dus heb ik veel moeten bijspijkeren. Nu snap ik het wel een beetje maar elke keer als ik er over begin na te denken wordt het me te veel en stel ik het weer uit. Ik wil binnenkort de knoop doorhakken en denk wel genoeg te weten voor nu:

• 10W heklicht
• 25W toplicht
• 25W gecombineerde navigatielampen
• 25W driekleuren mastlicht
• 0,1A / 0,24A ankerlicht wat ik wil kopen
• 8W lampje 1 in kajuit
• 5W lampje 2 in kajuit

Voor nu is het genoeg als ik een weekend of wat weg kan, ankerlicht aan, genoeg stroom heb om soms in de ochtend of avond in het donker te varen.

Vragen:

1. Ik heb een scenario gemaakt waarin ik in een weekend wisselend gebruik maak van alle lampen (driekleuren licht wanneer zeilend en nav/top/heklicht wanneer op motor) etc en daar komt uit dat ik maar 5-10 ampere gebruik als ik zuinig ben. Kan dat kloppen?
2. Mijn mercury F5 saildrive heeft een dynamo. Mag ik daar veel van verwachten?
3. Ik wil nog geen dure accu kopen dus ik heb dan vast te maken met lekken en knalgas dat ontstaat bij opladen. Hoe serieus moet ik dat nemen? Lekt de boel pas bij omdonderen? Moet knalgas echt afgevoerd worden, of als het niet kan ontsnappen (het moet bij mij omhoog om uit de kajuit te komen) dan is het foute boel?
4. Ik vond dit gekke ding. Moet ik daar ook mee klooien of kan ik gewoon een zuiver 12v netwerkje maken?
5. Het oude stroomnetwerk werkte op een motoraccu, het accubakje is ook zeeeer klein. Dit doet met denken dat de kabels wellicht niet bestand zijn tegen een veel grotere accu. Is dat iets om zorgen over te maken?

Afmetingen nieuwe accuruimte:

• Van stuurbord naar bakbord = 37cm
• Van boeg naar kont = 23cm
• 34cm hoog

Eudaimonia schreef :
Knalgas is H2 en O2 ( waterstof en zuurstof ) En stijgt normaal gezien op in tegenstelling met butagas of propaan. Als er voldoende ventilatie is gaat het geen probleem geven.
Accu moet niet omvallen. Dus zorg ervoor dat deze recht blijft staan.
Niet het knalgas is bij omvallen het probleem, wel het accuzuur dat er dan kan uitkomen.

Ik vrees dat je saildrive buitenboordmotor je accu niet gaat kunnen laden.
Meeste buitenboordmotor dynamo's zijn daarvoor te licht.

Kijk ook eens voor meer informatie op deze link Elektriciteit aan boord

Die gelijkrichters/regelaars van een bbm geven vaak "rare" spanningen, of beter gezegd veel rimpel. Een accu is ideaal om dit allemaal vlak te strijken.

De eerste winst is uiteraard maximaal led voor de verlichting te gebruiken.

Ik vaar al jaren met een bbm met lichtspoel en een loodaccu, eerst een UPS accu van 17Ah en nu een "auto"accu van 36Ah. Bij het begin van het seizoen even de acculader erop en de rest van het seizoen krijgt de bbm het prima voor elkaar.
De verbruikers zijn, nav-lichten, instrumenten, binnenverlichting, stuurautomaat, gps en usb stopcontactjes. Dagelijks verbruik heb ik nooit uitgerekend.

Je verbruikt niet veel, dus hebt ook niet veel nodig.
Als gezegd vervang je kajuitverlichting door Led en dan kom je een heel eind.

Accucapaciteit gaat in Ampére-uur (1 Ampére gedurende 1 uur verbruik is 1 Ah)
Dus je wattage delen door 12 Volt en je hebt je verbruik.
Waarschijnlijk zal je kajuitverlichting het meest worden gebruikt. 8 en 5 Watt kan je beter vervangen door 1,2W, ofwel 0,1 A of nog minder. (2 lampjes 4 uur gebruikt is dan maar 0,8 Ah)
Voorbeeld bij onze sponsor:
LED festoon
Ankerlicht ben je al van plan als Led te kopen.
Navigatieverlichting kan je vaak niet vervangen door Led vervangingslampjes, zeker als het een gekleurd glas is. Je krijgt dan overstraling en kleurverschuiving van groen naar blauw. Hek- en stoomlicht kan dan weer wel.


Dan je accubak: die is echt voldoende voor jouw serviceaccu. Een 95Ah past daar nog in - maar dat wil je waarschijnlijk niet eens als je het boek "stroom aan boord" leest. De laadstroom is te gering. Beter is dan een 60Ah.
Jouw BBM heeft een 4A laadspoel. Dat levert niet natuurlijk niet veel op, maar afhankelijk van je zeilgedrag kan het voldoende zijn om 1 of 2 keer per seizoen de lader er op te zetten.
Jouw accu zal nooit echt vol zijn, dus zeg 80% en je kan ontladen tot max 30%, liever minder ver. Op een 60Ah accu is dat 25-30 Ah. Dus dan kan je rekenen.
Hoeveel uur verbruik?
Hoeveel uur laden op de motor?

Met een beetje motoren kan je rustig op vakantie. Ik zou zeker een voltmeter installeren. Desnoods eentje in je 12V plug. Die geven niet de exact juiste spanning weer (verlies) maar wel het verval.

@Tony2920, bedankt voor de uitleg en het boek!
@keeszeiler, het lijkt iets kost efficienter om de bestaande lampen te houden en voor een iets grotere accu te gaan. Anders moet ik alles vervangen! Misschien dat ik alles behalve het driekleuren toplicht wel vervang binnenkort, ik zie wel (gehele set, niet alleen lampjes, ik ben bekend met het overstraling probleem). Bedankt voor je voorbeeld zo kan ik het in perspectief plaatsen.
@Apollo, lampen binnen vervang ik wel met LED, goede tip. Ja, zo'n berekening had ik ongeveer gedaan en kwam ik uit op 5-10 ampere per weekend zuinig wezen. Dus dat valt wel mee volgens mij. De originele accubak is extreem klein. Het originele plan was een motor accu te vinden maar ik vond letterlijk niets klein genoeg, daarom gaat de accu nu maar in de WC ruimte hopen dat mijn klokwerk niet geelectrocuteerd wordt Over de rest wat je zegt moet ik na werk even over nadenken. Ik zat ook te denken aan 60Ah.

Scenario:

2 uur driekleuren toplicht = 4.16 amps verbruikt
8 uur ankerlicht = 0.8 amps
9 uur ankerlicht = 0.9 amps
3 uur op bbm in de avond (nav/mastlicht/heklicht)

Over de voltmeter heb ik nog een vraag, ik heb een instrumentenpaneel die ik wel min of meer begrijp maar niet helemaal. Op de volgende fotos zie je de voltmeter, knopjes, die begrijp ik denk ik wel. Maar daaronder heb je wat lijkt twee zekering en een hoofdzekering. Ik weet wat een zekering kan maar ik snap niet hoe ze in het circuit werken en waarom ze hier zo groot op het instrumentenpaneel zitten. Ben vooruit aan het denken, moet zelf nog echt even alles uit tekenen, dus het is niet dat ik lui ben dat ik dit allemaal vraag







Dat onderste gaatje past daar niet een 12V plug in? Is het daarvoor bedoeld? Ik ben er eigenlijk ook niet over uit of dit paneel genoeg opties biedt. Ik heb nog geen idee hoe ik alles netjes aan en uit ga zetten maar daar moet ik binnenkort nog eens over na gaan denken en een circuit tekenen.

Zo te zien een heel eenvoudig paneel. Misschien is er ergens nog een schema van te vinden in je documentatie.

Hoofdschakelaar en positielichten schakelaar lijkt ook duidelijk.

Vermoedelijk zitten de zekeringen zo dat je er makkelijk aan kunt en snel kunt vervangen.
Wat handig kan zijn.

Waarom er 3 zekeringen zitten ? Zijn er 3 circuits ?

Eens de achterkant van het paneel bekijken en zien hoe de bedrading loopt.
Eventueel foto maken.

Nog een woordje uitleg, een zekering wordt gekozen om de bedrading te beschermen. Als er iets fout loopt met de bedrading, is het de bedoeling dat de zekering springt en zo brand voorkomt.
Dus even opletten dat je dat principe aanhoud, en geen dunnere draad gaat gebruiken.
Of geen sterkere zekering gebruikt maar de draad niet vervangt.

@Tony2920, heb geen documentatie. Kom er net wel achter dat er een Stecker 12Volt für das Elektrikpaneel te koop is. Snap er nog niks van. Komt nog wel.

Wat ik vermoedt is dat de hoofdschakelaar natuurlijk de stroom laat vloeien en dat de positielichten schakelaar natuurlijk de stroom wel/niet laat vloeien naar de positielichten. Maar nu is de vraag, welke positielichten? Mijn boot heeft twee licht standen, als ik 'snachts zeil dan hoeft alleen het driekleuren toplicht aan (mijn boot is 6.5m) maar als ik 'snachts op de motor vaar dan moeten de nav/top/heklichten weer aan. Dus er moet een derde knop bij zowiezo. Ga ik nog over nadenken.

Ik snap ongeveer hoe het werkt, had al een circuit getekend van dit. Ik ga ook nog wel experimenteren als de accu hier is. De accu kopen is de eerste stap.



Concept achter zekering ken ik

In mijn ouwe paneel zat ook een oude Duitse 12V plug aansuiting, net als de jouwe. Volgens mij zijn de stekkers daarvoor nog steeds wel te vinden. ( duckduckgo.com/?q=12V+bordstecker )
Ik heb 'm van het paneel weggehaald, en een 'gwwone' 12V aansuiting naast het paneel gemaakt.

Volgens mij moet een klein schip dat kleiner is als 7 meter alleen een rondomschijnend wil licht voeren.
Zowel onder zeil als op motor.
Zolang je niet sneller als 7 knopen vaart.

Als ik me vergis lees ik het graag.


Kleine schepen, korter dan 7 meter en door spierkracht voortbewogen schepen

schepen-kleiner-dan-7-meter

Kleine schepen, korter dan 7 meter en door spierkracht voortbewogen schepen voeren een rondom zichtbaar, wit licht. In de praktijk zie je deze navigatieverlichting op zeiljollen, roeiboten, kano's en sloepen. Kleine motorboten korter dan 7 meter mogen deze verlichting alleen voeren als ze een maximale snelheid van 13 km/uur hebben. Als ze harder dan 13 km/uur kunnen voeren ze dezelfde lichten als kleine motorboten groter dan 7 meter. Een sloep met een krachtige motor moet dus al snel boordlichten, heklicht en toplicht voeren.

referentie: Gratisvaarbewijs

Bedankt Maarten-IW31 voor de tip. Ik ben het topic opnieuw aan het lezen en merk nu dat ik ook voor het hek en toplicht (geen gekleurd glas) een led lamp kan kopen. Bedankt voor de tip, nu snap ik hem.

Ook las ik iets over de rectifier. Zet DC naar AC om ofzo. Ik ken het idee maar wat ik er mee moet nu geen idee. Komt ooit wel.

Een vraag voor jullie, ik vind zo VMF Accu Sportline Marine 73Ah deep cycle en VMF Accu Sportline Marine 105Ah deep cycle voor een tientje meer.

Ik heb maar kleine stukjes uit Stroom aan boord gelezen en niet het onderdeel waar staat dat kleiner beter is Eerlijk gezegd alles waar ik niet direct praktisch wat mee kan gaat een oor in ander oor uit. Geloof me, ik ben erg diep de elektrische kennis ingegaan meerdere keren, maar uiteindelijk doe ik er niks mee dus ik vergeet het direct. Daarom als ik nu wat zie waar ik niet meteen wat aan heb dan weigeren mijn hersenen het.

Heb wel gekeken voor de type accus, semi-tractie moet ik waarschijnlijk hebben. Ja, ik lees ook over de start accus voor kleinere boten maar is dat slim om te wagen? Ik koop liever meteen wat goeds. Onderhoudsvrij, iets meer Ah, deep cycle (hoe diep??) semi-tractie dus ik doe niet iets met het ding wat niet hoort.

@Tony, ik lees uit mijn vaarbewijs 1 boek nu iets waar ik over twijfel. De categorie "Kleine open boten (tot 7m)". Daaruit haal ik dat het geldt voor open boten, maar het woordengebruik is niet duidelijk. Aangezien ik een kajuit heb dacht ik het geldt niet voor mij.



Ik heb ook geen idee hoe snel mijn bootje vaart maar op de bbm is het een snelle jongen dat wel

Eudaimonia schreef :
Er valt wel wat op af te dingen op deze opmerking denk ik.
Er is een vuistregel dat de laadstroom minimaal 8-10% moet zijn van de accucapaciteit (en max 20%), omdat anders de accu snel kapot kan gaan En die stroom moet je dan dan ook nog eens voor langere laadtijd vasthouden. Met 5A laadstroom zou dat neerkomen op 60Ah. (google zelf ook op stratificatie en laadstroom)
Maar dit verhaal staat niet overal even duidelijk en ik denk dat dit met de laadfase te maken heeft. Anders zou elk zonnepaneel en druppellader direct overboord moeten. Ik hoop dat nu een échte kenner ons verder kan helpen. Ik ben daarbij ook benieuwd naar de ervaringen van accu's die het daarom begeven hebben.

Voor jouw situatie heb je zeker géén startaccu nodig; die zijn ontworpen om korte tijd veel stroom te leveren en altijd op spanning te staan. Daarom een semi-tractie,

@Apollo, bedankt dat ga ik nog nalezen. Ik bedoel niet dat ik een startaccu nodig heb, maar dat kleinere zeilboten die wel eens gebruiken als service accu omdat ze er mee weg komen. Staat ook in dat boek, maar ik hou niet van de gedachtes van dit te doen terwijl ik er niks van begrijp. Iets met de grootte van platen in het zuur, ik blijf liever bij iets wat er voor bedoeld is dus semi-tractie.

Iemand enig tips over die twee accus die ik heb gelinkt?

Ik zou lekker voor de grote accu gaan. Kennelijk twijfel je sterk of een kleinere wel genoeg is, dus neem dan die van 105A en het risico op voortijdige uitval voor lief.
Het is een semi-tractie, dus die is geschikt voor het doel. Misschien dat het een paar jaar op de levensduur uitmaakt, zeg van 8 naar 6 jaar. (dat is zomaar een aanname van mij overigens, gebaseerd op 1 accu)
Voor een tientje meer heb je er de eerste jaren wat meer plezier van en de laatste jaren wat minder dan bij die van 70Ah. Over de levensduur van de accu zal het je per jaar vast maar 10 Euro schelen.

Beide accu's zijn van hetzelfde merk (en prima) dus wat valt er verder te vergelijken?

Het uitgangspunt is dat hoe groter de accu hoe minder zwaar je hem belast/ minder diep je hem ontlaad. Dat vergroot de levensduur van de accu. Koop de grootste accu die je kwijt kan.

Eudaimonia schreef :
In geen enkel sectorlicht kun je de gloeilamp waar zo’n armatuur voor ontworpen is (verticale, gecentreerde gloeidraad) vervangen door een LED lichtbron. De vervangende lichtbron is optisch veel groter, waardoor de begrenzingen van die sector omzeep geholpen wordt.

Als je het vervangen van het gehele armatuur voor een goedgekeurd LED armatuur te duur vindt (deze zijn kostbaar vind ik…), kun je dit geld ook uitgeven aan vergroting van de accu capaciteit. Daar heb je ook iets aan wanneer je niet in het donker aan het motoren bent… Je voegt dan wel weer extra gewicht aan je boot toe. Ander voordeel van een LED toplicht is dat deze niet meer kapot trilt en je daarvoor de mast in moet.

Eudaimonia schreef :
Met 5pk achter een kajuitboot van 6,5 meter blijf je mooi onder de 13 km/u, 7 knopen. Dus heb je aan een rondschijnend wit lampje boven in de mast genoeg. De snelheid kan je overigens meten met je telefoon.

Bedankt voor de tips allen daar kan ik wat mee. Ik loop helaas weer vast, nu op de bedrading. Ik vind de formules van hoe dik de bedrading moet wezen maar ik snap er geen hout van. Iemand enige toelichting? Ik hoor het graag. Gaat dus om een 12v accu met 105Ah en het rijtje bovenaan in mijn bericht van wat ik allemaal gebruik (natuurlijk met ruimte uitbreiding).

Concrete vraag, om de dikte van de bedrading te berekenen...

1. Hoe bereken je op de juiste manier hoe lang de bedrading moet wezen? Is dat niet afhankelijk van hoe je circuit werkt?
2. Wat wordt aangeraden voor mijn boot en accu? (zie lijst bovenaan)

Zodra die spulletjes allemaal in huis zijn kan ik wat meer nadenken over het daadwerkelijke circuit.

Lengte bedrading hangt alleen af van waar de componenten zitten (stroombronnen, laders, verbruikers, schakelaars, zekeringen e.d.). En dan heen en terug bij elkaar opgeteld. En omdat de stroom deels via verzamelbussen en gedeelde bedrading gaat, kan dat wel even puzzelen zijn. Meten, tekenen, vooruitzien en rekenen zijn basisvaardigheden voor de bootbezitter.
Bij mij betekent dat altijd aanpassingen in ontwerp tijdens de uitvoering van het werk, bijhalen van onderdelen en dingen overhouden omdat ik ze toch niet gebruikt heb.

Dikte bedrading hangt af van hoeveelheid stroom die er maximaal doorheen gaat en lengte. Dat betekent per draadlengte de verbruikers die er achter hangen in kaart brengen, en verbruik optellen. Je zekering kan je ook als stroom begrenzer zien, voor het geval je niet zeker bent van het verbruik. Zekering en draad horen bij elkaar!

Je zou ook eerst kunnen denken en dan kopen.
Dus plannen, tekenen, rekenen en tussendoor googlen op het zeilersforum. Veel van je vragen worden hier al behandeld.
Afgaande op jouw foto en verhaal mis je schakelaars, dus heb je een ander of extra schakelpaneel nodig (minimaal 3 extra)
Denk als eerste aan een hoofdschakelaar met de juiste zekering (15 of 25 A)
Als je weet waar die schakelaar komt en hoe je de bedrading wilt laten lopen naar het paneel en de verbruikers (afhankelijk van hoe je de kabels netjes kan wegwerken) kan de je dikte berekenen. hierover is ook het nodige geschreven, bijvoorbeeld dit topic

In jouw geval, met het lage verbruik zal dit meevallen. Alle verbruikers afzekeren, meestal direct via het schakelpaneel.
En dan nog wat ongevraagde tips:

• Gebruik kabels met een zachte kern
• Kabelschoentjes in plaats van solderen
• Wago blokje ipv kroonsteentjes
• Laat de accuklemmen door de watersportwinkel/ auto-onderdelenwinkel op de hoofdkabels persen

Draaddikte berekening kun je downloaden in de downloadsectie van het forum.

zeilersforum.nl/index.php/down...-en-klussen?start=10

Bedankt voor de tips daar heb ik wat aan. Ik probeer gaandeweg te leren anders blijf ik het toch maar uitstellen en tot kort dacht ik dat ik gewoon de bestaande bedrading kon hergebruiken. Als de bedrading vervangen moet worden dan wordt het wel complexer. Ik dacht eerst de accu plaatsen en hier en daar wat probleempjes oplossen in het bestaande circuit en gaan met de banaan. Vind dit lastig als complete beginner tot electricteit.

Voordat je alles overhoop trekt en gaat vervangen: eerst maar eens rekenen met het excellbestand dat hierboven wordt gelinkt. De bedrading die de werf heeft geplaatst kan nog in prima conditie zijn en voldoende dik. Kijk naar corrosie en gecorrodeerde of slechte verbindingen.

Mijn ervaring tot nu toe is dat de originele bedrading vaak voldoende is, maar dat veel van wat er later is bijgeplaatst vervangen moet worden.