Onderwerp: Huidige stand van zaken mbt accu's aan boord

Omdat er op het forum vaak veel te doen is mbt accu's aan boord wil ik graag hier de kennis en ervaring verzamelen. Met dank aan Tony2920 voor het goede idee hierover. Gaarne uw reacties.

Sinds oplevering (2004) 6 x 100 ah agm Lifeline aan boord als servicebank, 1 x 100 ah agm lifeline als startaccu en 2 x 120 ah lifeline voor de boegschroef en ankerlier.

Zeer tevreden over, nu nog steeds na 11 jaar probleemloos werkend. Geladen door totaal 360 watt zonnepanelen (4 stuks) met mppt lader, 100 A dynamo en 60 A lader.

In 2017, voor ons vertrek, vervangen we de serviceaccu's waarschijnlijk voor hetzelfde type en merk. Dan zitten deze er 13 jaar in. Niet slecht denk ik zo.

Situatie december 2015:
3 jaar geleden de 12V 70Ah loodzwavelzuur startaccu/service accu met het 35Wp zonnepaneel en de 5pk Yamaha bbm vervangen door een 4kW Torqeedo ebbm en een 53V 100Ah LiYFePO₄ accubatterij van 16 losse cellen. De accubatterij is tevens service accu.
De accubatterij is opgedeeld in 4 12V groepen van 4 cellen elk, waarbij elke groep cellen een deel van de installatie voor zijn rekening neemt. Zo is er een navigatieverlichting groep, een kajuitverlichting groep (met de waterpomp), een 'radio' groep (marifoon en USB lader voor mobieltje of tablet) en een 'power' groep (voor een omgebouwde accuboormachine, evt lenspomp). Doordat de groepen onderling verwisselbaar zijn, is er redundantie in de energievoorziening.
De totale accubank is de energievoorziening van de ebbm.

Deze accubank wordt geladen door 2 40Wp zonnepanelen via een spanningsbooster met een maximaal vermogen van 100W. De spanningsbooster komt niet hoger dan 58V en kan de accubank niet overladen. De laadstroom is niet hoger dan 1A. Het BMS is 'eigenbouw' en bestaat uit 16 laadshunt/balancers (één over elke cel) die 2A kunnen 'shunten'. De spanning waarbij de balancer gaat 'shunten' is ingesteld op 3,8V. Uitgezonderd de ebbm is er geen diep ontlaad beveiliging geïnstalleerd op de groepen. Ik gebruik geen walstroom of 230V laders om de accubank te laden, de zonnepanelen zijn voldoende.

in 2015 is de installatie aangevuld met een 56V microgenerator op benzine voor lange afstanden 'op de motor'. De microgenerator is 'portable' (als je heel sterk bent) en niet vast aan boord.

Ervaring:
De ebbm wordt alleen gebruikt voor 'haven uit, haven in' en eventueel koerscorrecties bij ondiepten. Mijn vaargebied was tot dit seizoen het Rhederlaag. De 5kWh accubank in combinatie met de 4kW ebbm en 80Wp laadvermogen is voldoende voor dit gebied bij gebruik als weekeind zeiler. Voor verlichting is meer dan voldoende energie aan boord.
In deze 2 jaar geen problemen gehad met de accubank. Bij meting (het eerste jaar regelmatig gedaan als ik aan boord kwam) altijd een 'volle' accubank (58,7V tot 60V, afhankelijk van de buitentemperatuur en de zon instraling op de panelen op het moment van meten). Nu kijk ik alleen op de ebbm controller naar de spanning van de accubank als ik op de ebbm de haven uit vaar, de controller heeft nooit minder dan 57V aangegeven.

Seizoen 2015 voor het eerst met de ebbm de IJssel naar Doesburg af en weer naar de Vale Plas opgevaren. Dit met de microgenerator aan boord in verband met de sterke IJsselstroom op het traject Doesburg-Vale Plas. De microgenerator heeft een auto-start en auto-stop systeem en slaat aan bij een accubank spanning van 43V en slaat af bij een accubank spanning van 56,5V (als deze spanning gedurende een minuut aanwezig is). Op de trip Rhederlaag - Doesburg vv sloeg de generator automatisch aan bij het invaren van de Vale Plas/Rhederlaag op het retour traject. De ervaring met deze microgenerator als backup voor de lange afstand is daarmee goed te noemen (maar de herrie is behoorlijk!).

Groeten, Peper.

Uit een andere draad die helemaal over lithium en laders gaat gekopieerd en iets aangevuld:

Accu's heb ik 540aH LiFeYPO4 bij 12 volt. Ik heb ze in januari 2011 gemonteerd. Dus 6 stuks van 12 volt lithium Winston accu's van deze: www.ev-power.eu/LiFeYPO4-batte...Ah-WB-LP12V90AH.html
Ze staan in serie naar 24 voor m'n Torqeedo motor, maar voor de apparatuur heb 98% rendabele Solarpower omvormer naar 12V.
Op zee is het dus serviceaccu, in de haveningang of sluis is het voor de motor.
Accu's wegen iets minder dan 15kg. Die 15kg is nog eens anders te beoordelen omdat je bet tot 80% kunt /mag ontladen, net zoals je loodzuur accu tot 50% mag ontladen.
Deze accu' s mag je ontladen met heel grote stromen: 1C is geen probleem, 2 tot 3 C gedurende korte tijd ook geen probleem, 10C voor startmotor of boegschroef (max enkele tientallen seconden) ook geen probleem. Je kunt ze ook heel snel laden: met 1C mag, kost je dat een uur.

Heb Solara zonnepaneel hoogrenderend 105Wp van 8kg heel flexibel richtbaar op carbon paal op het achterschip met mppt boost controler die ik custom made bij Genasun uit USA haalde voor de lithium op 24 volt. genasun.com/all-products/solar...ar-boost-controller/
Ik vaar meest wat langere tochte solo op zee en dan maak ik meer stroom dan ik verbruik. Mijn verbruikers zijn beperkt tot wat apparatuur (ais, VHF), led tricolour en nog zo wat. Grootste verbruikers is de raymarine SPX5 autopilot met GP drive.
Ik heb twee speciale LiFePo4 laders van 20A omdat de meeste havens niet meer leveren: dat is minder dan 0,2 C en relatief erg langzame lading ( in een nacht zitten ze weer vol in de haven als ik verregaand leeg aankom)
Ik heb geen BMS, maar doe intensieve monitoring met de cell-log8: www.ev-power.eu/Measure-Test-T...attery-USB-port.html

Gaaf!

Anderhalf jaar geleden mijn AGM's vervangen door LiFeYPO4. 4 cellen van 300Ah@3,4 volt met een Albertronic BMS

Heel traditioneel gebruik. Geen E voortstuwing geen E koffie, koken of boegschroef e.d.
Twee "grote" gebruikers ijskast, en snelle en actieve stuurautomaat.

Geladen wordt vanuit de alternator met Balmar regelaar en 140Wp zonne cellen met Victron regelaar.

Aanpassing die ik moest doen.
-Cellen en BMS tot een accu-pak samenvoegen.
-De ruimte waar de accu staat moest iets aangepast worden. Vooral dat de cellen hoger waren gaf wat extra werk.
-Bedrading, apart aankoppelen van laders en verbruikers. Dus 2 hoofdschakelaars en zekeringen. De BMS kan zo de laders of verbruikers los van elkaar uitschakelen.
-De regelaars van zonne cellen en alternator opnieuw programmeren. Float en bulk spanning instellen en uitschakelen van Absorption fase. De max bulk spanning heb ik ingesteld op 14,3 volt. Niet veel anders dan je bij lood accu’s zou doen. Dat is net onder de 3,6volt per cel. Uit testen met het laden van de cellen tot 4 volt, wat je bij nieuwe accu’s eenmalig moet doen, bleek dat er maar zeer weinig extra energie opgenomen wordt tijdens het laden van 3,6 tot 4 volt. Hooguit 2% C. Dus door de laadspanning tot 14,3 te beperken krijg ik een ruime spannings plafondruimte ten koste van maar 2% C ( 6 Ah in mijn geval).

Direkt merkbare verschillen.
-Boord spanning is heel constant tussen 13,2 en 13,6 ongeacht ladings toestand. Met een lader aan het werk is de spanning over het algemeen slechts 14 volt. Ook als de alternator 70 Amp staat te “pompen”. Het gevaar van overbelasting te hoge temperatuur van de alternator is dus aanwezig. De Balmar regelaar dus maar snel ingesteld op slechts een 45% belasting van de rotor stroom. Pas aan het eind van de laad cyclus gaat de spanning omhoog. Als de accu’s 85% of meer lading hebben. Uit de kleine delta tussen ontlaad en laad spanning merk je dus het veel betere rendament.
-Stuurautomaat trekt aanzienlijk minder Ampere’s. Duidelijk dat het motortje minder op onderspanning moet werken.
-Verder geen verandering van de werking van de apparatuur te bespeuren.
-De zonne panelen zijn nog steeds niet voldoende om aan onze energie behoefte tijdens het varen te voorzien. Na 3 etmalen continu doorvaren nadert de lading van de accu volgens de accu monitor 20%. De boord spanning wisselt dan tussen 13,1 en 13,2. Omdat ik de zaken niet midden op de ocean op de spits wil drijven ga ik dan een uur of anderhalf met de motor bijladen. Zodat de stand boven de 60% is. Veel meer is niet nodig om een etmaal door te kunnen. Omdat je nooit zeker weet dat de wind het op een gegeven moment het laat afweten en je toch dan de motor gaat gebruiken is 100% opladen niet nodig. Verder kunnen deze accu’s prima tegen een half opgeladen toestand, in tegenstelling tot lood accu’s.
-Achter het anker liggend leveren de zonne panelen samen met het hogere rendement genoeg op om in ons gebruik te kunnen voorzien.

Wij zijn dus heel tevreden met deze accu met een aantal directe voordelen t.o.v. lood accu's. Als die ook nog zijn beloofde levensduur waarmaakt is het een hele goede keuze.

De BMS

Deze moet 3 functies vervullen.
-Regelen van de ballancers. Bij het naderen tijdens het laden van de volle accu’s zijn er verschillen tussen de individuele cellen. Terwijl 1 cel al vol is kunnen andere nog verder geladen worden. De ballancers dumpen dan de stroom van de cel die al vol is. Mijn BMS vervult deze functie redelijk. De max stroom die gedumpt kan worden is niet echt veel, 1 Ampere. En worden de balancers die op de accupolen zitten behoorlijk warm.
-Zorgen dat als er een uitzonderingstoestand optreed die de accu zou kunnen schaden de accu’s ontkoppeld worden. Een soort zekering dus.
Afkoppelen gebeurt als de temperatuur te hoog of te laag wordt. Omdat de ballancers stroom moeten dumpen wordt de temperatuur meting verstoort. Het nodig afstellen van max temperatuur en doorlaat van ballancers was nodig om niet een ongewenste loskoppeling te krijgen. Een alternator houdt daar niet van.
Afkoppelen van de laders gebeurt als de spanning te hoog wordt en de ballancers het niet meer aan kunnen. In principe zijn de regelaars van de zonne panelen en alternator zo afgeregeld dat dit niet gebeurt.
Afkoppelen van de verbruikers gebeurt bij een te lage spanning. Tot nu toe, gelukkig, bij mij nog niet voorgekomen.
-Bijhouden van de lading van de accu. Een “tank inhoud meter”. Dit werkt in eerste instantie redelijk. Echter na een aantal cycli moet de meter herijkt worden op de volle toestand van de accu. Dit zou moeten zijn als van de 4 cellen alle balancers in dumping toestand zijn. Echter dit gebeurt niet. De meter wordt alleen reset door een overschrijding van de max spanning. Dus als de balancers het niet aankunnen. Het loskoppelen van laders is echter niet erg goed voor die dingen. Dus dat wil je niet regelmatig voor laten komen. Een reset krijgen door een zekering te laten uitklappen is niet mijn idee van hoe het zou moeten.

Verder heeft de BMS een extra functie die de verbruikers een aantal uren per etmaal uit/aan zet. Niet echt bruikbaar in onze situatie. Echter het is onmogelijk om niet 1 maal per etmaal,al is het maar voor enkele seconden, de zaak niet afgezet te krijgen. Tijdens het varen is dit uiterst onwenselijk.

De eind conclusie is dan ook dat ik deze BMS liever niet gekocht zou hebben, en zeker niet aan anderen aan kan raden.

Alternatief voor dit ding is de functies opdelen en anders op te lossen.
-Ballancers. Simpel zelf maken. Met schema van mede forum lid. Of om de 2 - 3 jaar je cellen handmatig balanceren.
-“tank meter” wij hebben nog een BMV-501 BatteryMonitor. Doet het beter dan de BMS
-Uitschakelen bij onder/over spanning. Hiervoor ga ik een Battery Guard Victron installeren.

Nog op te lossen zaken.
Bij het in de haven achterlaten voor meerdere dagen wordt de accu volledig geladen door de zonne panelen. Nadat dat gebeurt is gaan die dingen elke dag opnieuw proberen de accu, die al vol is, op te laden. Dit herhaald opladen van een volle accu is niet goed. Een oplossing hiervoor moet ik nog bedenken.

LiFePo4 is heel mooi spul. De originele a123 cellen zijn bijna onverwoestbaar. Ik heb ze behoorlijk mishandeld, maar ze functioneren nog altijd prima. Geen merkbare achteruitgang na 4 jaar intensief gebruik van mijn huidige accu's. Voordeel van a123, de merknaam van de "uitvinders", is ook dat je ze wat zwaarder kunt belasten dan de en wat gemakkelijker in de omgang zijn dan de Winston-Ytrium accu's. Daarentegen zijn ze wel een stuk duurder.
Goedkope imitatie accu's zou ik beslist niet kopen. Ik heb ze in het verleden wel geprobeerd, maar dat was echt rommel.
Voor wat betreft AGM (absorption glaas mat): een prima alternatief als je niet zo erg gehecht bent aan hoge stroomsterktes, laag gewicht en extreem lange levensduur.

3Noreen schreef :
Ik had begrepen dat je de cellen, in tegenstelling tot een loodaccu, niet kan bijladen met een draaiende motor. Dat je wel in je stroomverbruik kunt voorzien daarmee, maar dat de cellen alleen worden bijgeladen met walstroom of met stroom door zonnepanelen.
Dat klopt dus niet??

Ik kom op internet LiFePO4 accu's met geïntegreerd BMS tegen die je volgens de toelichting zonder aanpassing van de installatie in de plaats van een conventionele loodaccu kunt plaatsen. Dat lijkt aantrekkelijk, ook al zijn ze nog behoorlijk aan de prijs, zie bijvoorbeeld elektrische-buitenboordmotoren...-150ah-batterij.html

De vraag voor mij is wel of de belofte dat zo'n accu zich gedraagt als een "gewone" accu helemaal waar is en of er nadelen aan zitten ten opzichte van een specifiek getunede installatie.

taan schreef :
Mijn alternator maakt 14,3 volt maximaal. Dat is ook wat je nodig hebt om lood accu's goed op te laden. Dat doet die met een "intelligente" regelaar. Op deze manier is het uitstekend mogelijk om de LiFePO4 op te laden. Tot 95-98%. Wat misschien een punt is, door de zeer lage inwendige weerstand van de accu gaat er een forse stroom lopen. Die ook in tegenstelling tot bij lood accu's niet na 15 minuten in elkaar zakt. Dus als ik anderhalf uur stroom draai blijft er anderhalf uur 60 ampère de accu inlopen. ( 90Ah ) Bij onvoldoende koeling bij de alternator kan deze daar niet tegen ! Dus voor extra ventilatie in het motorruim zorgen.

Hoi allen,

Varta 60 Ah autoaccu (lood/zuur) gevoed door Optimate 6.
In de winter ook om de maand een keer doorladen met de Optimate 6 (acculader welke automatisch gaat druppelladen als de accu vol is).
Klein bootje, kolibri 560. Weinig apparatuur aan boord. Practisch gezien kun je niet meer dan 30 Ah uit een 60 Ah accu halen dan raakt ie te ver ontladen. Voor alleen varen overdag voldoet het.
Kosten van dit geheel is nieuw ongeveeer 180 euro voor accu plus lader (low budget installatie dus).
Gaat al drie jaar prima. Ik heb de accu wel eens in de auto (punto 1.2) gehad die kan er nog op starten dus de accu is denk ik niet of weinig in kracht verminderd.

Freek

Startaccu denk 80Ah iets onderhoudsvrij gesloten ding staat er denk ik jaar of 10
Service 2x 180 Ah varta gewoon zwavelzuur sedert 2009, vul ik af en toe water bij.
Victron van 2v7 jaar geleden om vormer//lader.
Advies van mijn accuvoeding is niet aan de stroom in weekendnachtje maar juist de hele week.
Verbruikers koelkast (oud die lust hem wel) plotter en wat verder in netwerk zit, kajuit led, hutten halogeen en niet te vergeten de stuurautomaat (ook oud)