Onderwerp: Kroonsteen, en waarom niet.

Op het NZF weekend wilde de koelkast niet koud worden (eerste gebruik in 2013). Niet erg, later maar eens naar kijken.
Op vakantie is het al wat lastiger dat hij het niet doet.
Nu wist ik van de bouw van de boot nog dat er ergens onder de koelkast een grote kroonsteen zat, waar de 2 korte draadjes aan de koelmotor verbonden zijn aan de dikke draden (zeker 2,5mm2, wel meer nog) die van het schakelpaneel komen. Die kroonsteen lag dus onder de koelkast, en daarmee ook onder de gootsteenbakjes en vlak bij een afsluiter. Niet een ideale droge plaats.
Een paar A-tjes 'stromage' gaan er wel door als de koelmotor opstart.
Die kroonsteen kon ik dus niet in mijn hand houden, zo heet was hij!
Eruit, 2 keurige lasklemmen ervoor in de plaats, en klaar.
Risico is dus niet alleen dat de koelkast niet werkt, maar ik denk dat de hele boot ervan in de fik kan vliegen.
Koperen binnenwerk is door het plastic omhulsel gesmolten, een groot deel van het plastic is helemaal verdwenen.
Het koperen busje zit helemaal scheef in het plastic.

Een duidelijke waarschuwing voor eenieder!

(en zo zie je maar, hoe vaak het eigenlijk ook nog goed gaat...)

Goed bezig, Thomas!
Tja, en dan nog zijn er bootjesmensen, ook op dit forum, die hier de diverse waarschuwingen in de wind slaan...
I rest my case...

niet zo negatief, ik denk dat er veel meer zijn die wel al de kroonsteentjes hebben vervangen voor nette verbindingen.
Die enkele eigenwijs negeren we gewoon

Op zich is het probleem nog niet op gelost, met alleen de wago klem, die snelt net zo snel als de kroonsteen.
De overgang is te groot in de uiteinden van de kabel, aangeslagen koper ipv van blank koper vermoed ik zo.

Toch zijn die lasklemmen ook niet altijd rozegeur en maneschijn, maar uiteraard veel beter dan die *kroonsteentjes.
Ik heb eens meegemaakt dat er een lasklem geen goed contact meer maakte en daardoor was gaan vonken waarschijnlijk, hij had bijna brand veroorzaakt in de meterkast. Niet bij mij thuis hoor..

henkvd schreef :
de einden keurig opnieuw gestript, dus dat zou even moeten helpen, toch?
Adereindhulsjes voor 2,5mm2 passen niet in de klemmen, vertinnen misschien?

nee, solderen (vertinnen) ook niet doen hoor.
Amp faston en een goede krimptang.

de koelkast is natuurlijk een beetje een uitzondering, een van de weinige waar echt een paar amperes naar toe gaan. Dus die vraagt om een corrosievrije verbinding. Toch heeft dat kroonsteentje het 11 jaar op de kop af goed gedaan......

de meeste andere verbindingen (langzaam aan allemaal met lasklemmen of beter) zijn signaaldraadjes (instrumenten etc). De uitzonderingen wellicht:
- VHF, ruim 2A
- kachel, bij starten 2 a 3A
- voor- en achterlicht, samen ruim 4A continu.
- de boombox, 4*75 watt max, maar als je dat verbruikt kun je vanwege het lawaai niet meer aan boord blijven

als ik alle verbruikers eens lekker aan zet gaat er in totaal rond de 50A door alle draadjes samen; dat kan de acculader niet bijhouden......
toch wel een serieus stroompje, vergelijkbaar met ongeveer 6 grote straalkachels thuis....

Je foto's laten goed zien dat het fout aansluiten een hoge overgangsweerstand geeft. De ene aansluiting is (nog) niks mee mis, maar de rechter had blijkbaar zoveel weerstand dat de warmte ontwikkeling aardig opgelopen is.

In dit geval kan je het beste de draden netjes knijpen en daar overheen een stuk lijmende krimpkous. Dan is de aansluiting waterdicht wel zo handig onder in de boot.

Ach 50A bij 12V is slechts 600W, een straal kachel thuis is al 2000W. Al lopen de stromen aan boord aardig op door de lage spanning. Voor de meeste apparaten die je op noemt is het alleen een start stroom of relatief kort(VHF) gebruik.

Zijn die waco klemmen bij een bouwmarkt te krijgen??

@ Roos wat is een Amp faston ??

wago is een merk maar ik neem aan dat de volgende bedoelt worden:

Normale lansklemmen zoals in huis installaties gebruikt worden zijn niet geschikt voor soepel draad dus deze niet gebruiken. Echt bedoelt voor vochtige omgevingen zijn deze natuurlijk ook niet dus geen garantie dat je geen problemen krijgt door corrosie.


AMP klemmen zijn:

Verkrijgbaar in allerlei versies onder andere met oogjes en om twee kabels aan elkaar te verbinden. Inderdaad moet je om een betrouwbare verbinding te realiseren wel een goede tang gebruiken.

In een vochtige omgeving als geschetst, zou ik niet met normale lasklemmen of amp stekkers gaan werken.

Heb even een greep uit de la gedaan voor geschikte verbinders:

Helemaal links een nieuwe verbinder van 3M, een waterdichte lasklem, er zit gel in en kan onder water gebruikt worden.

Daarnaast twee soldeer verbinders, draad erin en verwarmen, soldeer gaat vloeien en verbindt de draden, buisje is eigenlijk krimpkous met hars en maakt waterdicht.

De blauwe verbinder daarnaast is een waterdichte amp, aanknijpen en verwarmen tot de buis gekrompen is en de hars eruit komt.

Grijze pijpje rechts is waterdichte krimpkous, krimpt drie maal zijn diameter en ook met hars om waterdicht te maken, dit kan over normale kabelschoenen heen of over een soldeer verbinding.


En sja wie appelen vaart

jouzers schreef :
prachtige verbinders allemaal! er is kennelijk al heel veel goed spul te koop (per 100 stuks?).

overigens vind ik een kroonsteen (en dit was een slechte, geen RVS maar gewoon ijzer met ijzeren boutjes) die het 12 jaar uithoudt en die dan waarschuwt (door lage spanning) toch ook zo gek nog niet.

Vroegah waren kroonsteentjes daarom van porselein.

Na elf jaar zou ik de bedrading van het schakelpaneel naar de koelkast eigenlijk ook wel willen vervangen. Zeker als die onder ongunstige omstandigheden daar al 11 jaar ligt.

@Anjo:

Die wagoklemmen kun je gewoon bij de Gamma halen. Er is een heel draadje aan gewijd alhier (Nooit meer kroonsteentjes). Vorig jaar heb ik een bij de gamma gekocht exemplaar gesloopt en: het is gewoon een Wago (=merk).

&
50Ampere X 220 volt = 11000 watt. Zeker wel 5,5 straalkachels.

koko schreef :
ik heb bij bouwmarkten nooit de 2-klems versie gezien, altijd 3, 4 of 5 (zoals in gebruik in electrische lasdozen in huizen).
Besteld bij Conrad, 72 stuks was goedkoper dan 48 stuks ivm dan gratis verzending....

de 5-klems zijn prima te gebruiken als NMEA-verdelers, 1 GPS eraan, en 4 luisteraars.

@koko
zal wel moeten zijn; 50 A x 12V= 600W

De goede kroonsteen verbinding heeft het gestripte draaduiteinde van zowel de toe- en afvoerende draad onder beide schroeven zitten. Is de verbinding als dusdanig gemaakt, loopt er geen stroom door het metalen hulsje met de schroeven, maar alleen van draadeinde naar draadeinde (vergelijk de verbinding in een oude Conex lasdop). De metalen huls kan dan ook niet warm worden (laat staan heter dan 45 graden, de ongeveer temperatuur waarbij je metalen loslaat). Als deze deskundigheid wordt ingezet, kun je bijna niet zoveel koperdoorsnede met een kroonsteentje lassen, dat deze zo warm wordt als op de foto.
Uit het verhaal bij dit verbrande kroonsteentje blijkt dat er twee verschillende draad doorsneden zijn gelast. Als je dat doet op de JBF (Jan Boeren Fluitjes) manier en de draden niet laat overlappen en onder de beide schroeven vastzet, zoals het hoort, krijg je dit.
Geen bewijs van een slecht kroonsteentje, maar een bewijs van onkunde van de monteur.
Gebruik je dan ook nog een klein beetje siliconenvet om de zaak watervast te maken, krijg je een heel veilige en goede verbinding.
Het is zo'n beetje als het werken bij de landmacht; 'Je moet het maar kunnen.'
Groet, Peper.

sy helios schreef :
Christiaan 676 maakte het vergelijk naar 220 en kwam met 600 watt aanzetten. Wat inderdaad bij 12v klopt, maar als je amperes gaat vergelijken tussen 12 volt en 220, dan weet je het wel....

Peper schreef :
helemaal gelijk, Peper!
de draden waren van zeer ongelijke dikte en konden nooit onder beide schroeven door. Ik wist dat het zo zat (in 2002 door de werf zo in elkaar geschroefd) en de vervanging van de kroonsteentjes aan boord is een doorgaand proces (geen zin om eens een hele dag de boel overhoop te halen en alles ineens te doen).
Maar als het bij de Spirit werf zo gebeurt dan geef ik je op een briefje dat het bij vrijwel alle werven zo gebeurt, en natuurlijk voegen de particuliere eigenaars daarna nog een heleboel potentiële ellende toe!

@Baasklusje:
Zoals in de huidige maatschappij; 'You can have it cheap, you can have it fast and you can have it in high quality, but you have to choose because you can have only two out of three!'
In mijn eigen werk hanteer ik mijn eigen motto: 'Onkunde is de grootste bedreiging van patiënten veiligheid'. Ik krijg de indruk dat het woord 'patiënten' wel kan worden weggelaten om het motto universeel toepasbaar te maken.
Groet, Peper.

Peper schreef :
Laat aan de mannen van "de groene beweging" alleen het leggen van veldtelefoonkabel over.
Als je fatsoenlijke bekabeling wil op je boot laat je dit uitvoeren door marinepersoneel!
( P.S. Ook niet door het personeel van het marinemisdrijf.
Oeps sorry Marinebedrijf )

Peper schreef :
Daar mag ik misschien nog aan toevoegen dat iemand die een kroonsteentje afkeurt en vervolgens een Wago klem de hemel in prijst echt niet weet hoe die dingen de draad vast klemmen en vergelijk ook eens een door iedereen gewaardeerde C-form stekker. Gewoon het kroonsteentjes principe. En eigenlijk nog slechter, de draad zit maar met 1 schroefje vast en daar onder zit niet eens eens draadbeschermer waar de (nog) betere kroonsteentjes mee zijn uitgevoerd.

bij 50 ampere is overgangsweerstand de reden dat het fout gaat.
het opgenomen vermogen door een verbinding is de stroom in het kwadraat maal de weerstand. Daarom, zorg dat de verbinding zo goed mogelijk wordt gerealiseerd. AMP.