Onderwerp: Stuurautomaat, wat een vertrouwen...

Hallo,

Ik lees regelmatig in andere draadjes (recent in 'lange tochten, hoe blijf je uitgerust' van WilWeg ) dat mensen hun stuurautomaat niet volledig vertrouwen of maar tot bepaalde windkracht. Mijn scheepje is ongeveer 3750kg met lading en ik zie een behoorlijke keuze aan automaten voorbij komen, maar welke zijn te vertrouwen en welke niet? En waarom vertrouwt de ene er volledig op en de andere niet? Is dat (slechte of goede) ervaring of alleen 'een gevoel'?

Ik zou ten eerste een onderscheid maken tussen onderdekse en instapmodel helmstokautomaten.

Naarmate de sensoren beter worden (versnellingen in 3D, helling etc meenemen) en daar een slim algorithme aan hangt dan kan er eerder en meer "op maat" ingegrepen worden. B&G gebruikt adaptieve algorithmen, waar een eenvoudige "Autohelm" slechts "sea state compensation" gebruikt, niets meer dan een dode band in de fout-berekening. Dan kun je tunen met de gevoeligheid wat je wilt, maar het ding is simpelweg te laat en te traag om effectief te kunnen reageren.

Een helmstokautomaat werkt bij mij aardig op de motor of eenvoudige koers. Heb nu zo'n discrete onderdekse set liggen, die deze winter op het programma staat om ingebouwd te worden...

Nachtvlinder, ik doelde op de helmstokautomaat. Ik heb de indruk dat die toch het meest gebruikt worden. De set waar jij het over hebt was bij mij nog niet bekend. Klinkt mooi, maar vast ook een stuk hoger in prijs....

Het is bij mij niet zozeer dat ik mijn stuurautomaat niet vertrouw. Zoals al eerder geschreven gebruik (en vertrouw) ik het ding ontzettend veel, of ik nou solo of met bemanning vaar.

Voor mij is er een andere afweging die maakt dat de automaat een beperkt gebruik heeft. Als je kijkt naar stuurautomaten versus windvanen, dan kan je in het algemeen zeggen dat stuurautomaten beter sturen (en het gemakkelijker hebben) bij weinig wind/golven. Windvanen sturen juist ontzettend slecht bij weinig wind. Andersom heeft de gemiddelde stuurautomaat het steeds moeilijker (lees: gaat steeds meer corrigeren en stroom verbruiken) als het hard waait en veel golft. Dus er is een natuurlijk punt waarop je de automaat liever uitzet en de windvaan aan.
Daar komt voor lange tochten dan nog het stroomverbruik bij, zodat ik bij lange tochten liefst zoveel mogelijk de windvaan gebruik.

Aangezien mijn reactie in een ander topic aangehaald wordt reageer ik hier; ik vertrouw mijn onderdeks gemonteerde Raytheon ST5000+ sowieso tot en met windkracht vijf. Daarboven vind ik het spannender worden en neemt het vertrouwen af. Niet doordat ie mij al eens in de steek heeft gelaten. Het is gewoon een kwestie van vertrouwen dat moet groeien.

Michel

Overigens wordt het boven windkracht 5 spannender omdat de boot dan ook gereefd en opnieuw getrimd moet worden, wat altijd even zoeken is naar de juiste balans. Vaak reef je toch te laat, of te weinig. In Nederland op het IJsselmeer (wat tot nu toe voornamelijk het vaargebied is geweest) is de wind vaak vlagerig waarbij plotseling veel wind opkomt en dan heb je vaak nog teveel zeil opstaan om comfortabel te zeilen en waarbij de stuurautomaat zich lekker voelt.

Michel

dat vertrouwen heeft 2 aspecten:

- kan het ding een beetje sturen als het lastig wordt
- blijft hij heel onderweg.

Op beide vragen is het antwoord nee, voor de meeste automaten.

Een goede en dure onderdeks automaat kan heel knap sturen, maar ook daar zijn beperkingen aan. En dan hebben we het over dingen van 7.000-10.000 eur. Er zijn vast nog duurdere die beter kunnen sturen in extreme omstandigheden.

Maar ook die dingen kunnen stukgaan. Mij raymarine St5000+ met Type 1 drive (toch 7000 eur in 2002) heeft al tweemaal kuren gehad:
- koolstof-stof ophoping in de motor, dat stopt hij met sturen. Uit elkaar en schoonmaken
- gebroken draadje van de fluxgate (gebroken bij bedieningspaneel). Dat gaat hij leuk zelf ergens heen sturen.

Helmstokautomaten: zeker 1 maat groter kopen dan wat voor je boot het advies van de leverancier is.
Niet op rekenen dat hij met golven zeilend aan de wind ruime wind en voor de wind verstandige dingen doet.
prima voor lange windstille stukken op de motor.

Het is bij mij aan boord niet meer dan een hulpmiddel en zal ook nooit meer worden. Vertrouwen is goed maar ik ben zelf veel beter

Het maakt ook een behoorlijk verschil hoe de zeileigenschappen zijn van de boot.

Op een goed uitgebalanceerd (gewicht stabiel)schip kon ik de Simrad helmstok stuurautomaat uitschakelen. de helmstok een tikje naar loef.
Zodra het schip een beetje helling had werd de wind gevolgd, dit tot ruimer dan halve wind.
Dit ruim drie dagen aan één stuk, dus geen toevals treffertje.

Een Rahtyon kon dit niet, omdat door de roerdruk de automaat in- of uitgeschoven werd.

Dat maakte een enorm verschil in stroomverbruik.

De enige momenten dat bij mij de automaat niet stuurt is bij het aanleggen en het weer uit de box wegvaren. Ik heb vaak zelfs de neiging om de haven in en uit te varen op stuurautomaat. Ik vertrouw er maw volledig op. Ik ben nu aan het overwegen om onderdeks een drive in te bouwen die dan gekoppeld wordt aan zo'n bcalmxp computer. De Autohelm 2000 blijft dan in reserve voor noodgevallen.

Saeftinghe schreef : Dat is gewoon het verschil tussen een tillerpilot met of zonder kogelkringloop. Die zonder kringloop kan je op een positie blokkeren, die met kogelkringloop hebben de neiging om onder belasting mee te geven als ze niet onder spanning staan.

Ik verwacht in het eerste jaar geen lange (zee) tochten te gaan maken, maar het leek me handig om een automaat te hebben die het kan overnemen als ik zelf de kuip uit wil. Natuurlijk kun je de helmstok ook gewoon even vastzetten, maar de paar keer dat ik zo'n helmstokautomaat aan het werk heb gezien leek het me een handig apparaat. Ik zat te denken aan de Simrad TP10, maar die gaat tot 3700 kg. De TP22 kan meer aan maar is direct veel duurder. €300,- leek me een mooi prijsje..... is dat duurkoop?

ja dat is duurkoop.
echt een maatje groter nemen dan geadviseerd voor je bootgewicht.

Belangrijk is de hard-over tijd: hoe snel stuurt het ding, hoeveel seconden van helemaal in naar helemaal uit.

Verder zul je als je goed zoekt (op ZF en elders) meer narigheid tegenkomen met de Simrads dan met de Autohelm/Raymarines, en dat terwijl er zeker veel minder Simrads rondvaren.

Dus: neem een ST2000. Hard-over tijd 4 seconden, tweemaal zo snel als de ST1000.

Baasklusje schreef :
Het is natuurlijk weer het oude Baasklus liedje dat alleen het duurste goed is, maar dat een helmstok-automaat alleen goed is voor windstille stukken op de motor is natuurlijk een hyperbool van jewelste.
Maar goed, iedereen meet met z'n eigen maatstaf. Dit is de mijne:

Ik vaar inmiddels ruim 25 jaar met stuurautomaten. Eerst 18 jaar met een AH-800 (zo'n zwarte), daarna een jaar of 3 met een ST-1000 (de AH-800 was eindelijk kapot; echte vriend Hans Fix heeft hem trouwens weer tot leven gewekt, heb ik begrepen) en nu sinds 5 jaar met een S2.
Mijn ervaring is dat ze prima werken, ook met wat meer wind tot pakweg 5 - 6 bft..

Je moet een stuurautomaat niet harder laten werken dan je zelf zou willen doen. Dat betekent op tijd reven en een boot die goed in balans ligt en duidelijk stuurt. Boten die met 20 graden helling nog steeds geen enkel "gevoel" in de helmstok hebben (lees: "neutraal" sturen) zijn ook voor een mens niet makkelijk te sturen. Laat staan voor een automaat. Boten met een overmatige loefgierigheid ook niet. In dat laatste geval maakt de grote roeruitslag de automaat ook te traag.

Of een helmstokautomaat van € 400,- tot € 1300,- ook bij windje 7 - 8 in de meest verwarde golfslag nog goed werkt, daar zou ik niet op willen gokken. Ik zorg ervoor dat ik dergelijke toestanden maar zelden meemaak. Maar voor gemiddeld toerzeilgebruik, waarbij dergelijke omstandigheden, met de huidige kwaliteit van weerberichten, te vermijden zijn, kan een helmstokautomaat prima voldoen.
Ik ben het wel eens met het advies dat zo'n automaat niet te licht moet worden gekozen. Kies ook de snelste automaat die je betalen kan, met een zo kort mogelijke 'hard-over'-tijd.

--
stegman

+1

Baasklusje schreef :
Dat lijkt me in dit specifieke geval dan weer een prima advies, Baasklus..

--
stegman

+1

Staat er echt in de specificaties dat de 2000 dubbel zo snel is dan de 1000? Ik heb beide liggen op de Etap en ik kan eigenlijk niet zeggen dat ik ooit gemerkt heb dat de 2000 zo veel sneller is dan de 1000. Die 2000 doet het gewoon wat vlotter dan de 1000 bij zwaarder weer. Ik had de 2000 trouwens gewoon gekocht in de hoop dat die wat koersvaster zou zijn maar eigenlijk is er niet zo heel veel verschil.

Baasklusje schreef :
Hiep Hoi!

--
stegman

svalk schreef :
ook na 48 uur continu met de hand sturen?

Vipe6 schreef :
Ja, dat staat er echt in.
Ik heb destijds een ST-1000 gekocht als vervanger voor de AH-800, maar in laatste instantie had ik daar spijt van. Met het inzicht van nu was het de investering niet waard geweest, want ik heb die ST-1000 maar kort gehad.

Maar zelfs op een 22-voeter valt een ST-2000 te verkiezen boven een ST-1000. Zeker als je ambitie hebt om op zee te varen.

--
stegman

Ik heb op m'n 1200kg bootje de RM spx5 en drie drives, waaronder ook één extra sterke GP drive. Die drives zijn voor 6000 kg, resp 7000kg boten.
Nooit het gevoel gehad dat ze te sterk of te snel waren.
Eerder eens een dikke draad geschreven over die drives: zeilersforum.nl/index.php/foru...rine-spx5-en-spx5-gp

Hier Raymarine Evolution op Etap 22... Getest tot windkracht 7 op zee geen probleem bij alle koersen..
Backup een ST1000+, altijd goed gewerkt, maar geen NMEA2000

Doe alles op de automaat, als het misgaat hooer ik de zeilen wel klapperen..

/Robert

lodewijk stegman schreef :
Juist wél lijkt me! Minder energieverbruik, minder slijtage en een snellere HOT omdat de automaat ver onder z'n grenzen opereert. HOT varieert met de belasting.

Voor ons mensen is een beetje loefgierig wel prettig (omdat wij wel op roerdruk reageren, een automaat heeft die sensoriek niet maar moet het in het eenvoudigste geval hebben van een kompasje. De betere/modernere "voelen" wel wat de boot geneigd is te gaan doen (pitch, yaw en de daarbij behorende versnellingen)

OKe duurkoop dus voor mijn situatie. Dan maar even doorsparen voor een iets krachtiger model. Dank voor het advies.... oh en Stegman en Baasklusje .. beide +1