Onderwerp: bootsnelheid

Erikdejong schreef :
alle 3 bij elkaar optellen toch?

Botervis schreef : Helaas leggen ze hier de formule van Dave Gerr toch verkeerd uit.

Er bestaat niet zoiets als maximale of minimale rompsnelheid. Er is er maar 1, en die word voor 100% bepaald door de waterlijn lengte.

Bij ongeveer halve rompsnelheid zie je dat je een golf halverwege de romp hebt, dat is je 2e boeggolf, hoe sneller je vaart, hoe verder die naar achteren komt te liggen. Bij diezelfde snelheid zie je ook een golf van de spiegel van de boot afkomen, dat is de hekgolf.
Hoe harder je gaat varen, hoe dichter de tweede boeggolf en de hekgolf bij elkaar komen. Als de hekgolf en het tweede golfdal van de boeggolf samenvallen, zie je dat de hekgolf nagenoeg helemaal verdwijnd en dat je boot de misnte golven trekt. Dat is de meest efficiente snelheid om te motoren, en ligt op ongeveer 75% van de rompsnelheid.

Ga je harder dan dat, dan zullen uiteindelijk de golftop van de 2e boeggolf en de top van de hekgolf samenvallen. Als dat gebeurt, word je hekgolf zodanig groot, en hoog, dat de boot moeite moet gaan doen om die twee weer te scheiden. Het punt waarop de boot die moeite moet gaan doen, is waar de boot feitelijk niet harder meer kan zonder extreme hulp van buitenaf. Die snelheid is de rompsnelheid en word voor 100% bepaald door de waterlijn lengte.

Het rekenen aan golfhoogtes gaat vrijwel lineair, die mag je zo bij elkaar optellen als ze samenvallen. Golfhoogtes worden gemeten van het top (of het dal) tot waar de waterlijn zou zijn als het water onberoerd is gelaten. Een golfdal is onder dat niveau, en de top is boven dat niveau. Een dal heeft dus een negatieve hoogte.

Als dat 2e golfdal van de boeg samen valt met de hekgolf, krijg je dus een "kuil" in het water die zich vult met een "berg" water en daardoor verdwijnen beide nagenoeg en trekt de boot in feite geen golven meer.

Om deze reden worden er ook bulbvormige boegen op vrachtschepen ontwikkeld. Door het voorste drukpunt van de waterlijn naar voren te brengen kunnen we spelen met hoe de boeg en hekgolf samenvallen bij de vereiste dienstsnelheid. Het doel is om een dal te laten samenvallen met een top, op die manier kun je grote hoeveelheden brandstof besparen.

Terug naar de kleine jachten weer. Als de 2e boeggolf en de hekgolf samenvallen, dan heb je dus twee golven die een worden. De hoogte van beide golven worden samen opgeteld en vormen dus 1 hoge golf die iedereen kent als de "hekgolf". Hoe hoger deze golf, hoe moeilijker het is om deze "los te laten". De maximale snelheid van een golf hangt af van de lengte van de golf (afstand tussen twee toppen). De hekgolf en boeggolf locatie liggen vast, het begin en het einde van de waterlijn omdat daar de positieve drukpunten in het water zijn. De boot gaat dus automatisch de snelheid varen die bij die specifieke golflengte(=waterlijn lengte) hoort. Deze snelheid is gedefinieerd als "rompsnelheid".

Nu terug naar wat Dave Gerr uit wil rekenen:
Boten met veel volume onderwater (=zware boten) trekken over het algemeen hogere golven dan boten met weinig volume onderwater. Als de boot moeite gaat doen om de golf los te laten, en dus sneller wil gaan varen als de golflengte toe laat, dan gaat eerst de hekgolf verder en verder bij de spiegel vandaan, tot dat deze zodanig verweg is dat deze opeens van de boot "af valt". Als een boot minder energie nodig heeft om de hekgolf verder achter de boot te laten, kan dus met een vergroote golflengte gevaren worden (en dus een hogere snelheid), de boeggolf blijft immers waar deze is. Bij die langere golflengte hoort namelijk ook een hogere snelheid.

Hoe lichter de boot, hoe meer dit fenomeen waar genomen kan worden. Omdat een dergelijke boot zich niet per definitie aan de rompsnelheid wil houden, heeft Dave Gerr gezocht naar een formule om de relatie tussen het loslaten van de hekgolf en het scheepsgewicht te vinden, zodat er een betere schatting gemaakt kan worden van de te verwachten bootsnelheid.

Een betere bewoording op de site in kwestie zou zijn:
will be given a higher maximum boat speed by this formula.in plaats vanwill be given a higher maximum hull speed by this formula. want dit zijn twee zeer verschillende zaken die al veel te vaak door elkaar gehaald worden.

Je zou even contact moeten zoeken met die site.
Wellicht zijn ze dankbaar dat je het meldt omdat het volgens mij gewoon een typefout is.
Ik meld regelmatig fouten. Sommige sites zijn hartstikke blij, sommige zeggen hou je kop want wij weten het het beste en van sommige sites hoor je helemaal niets.

Superduidelijke uitleg Erik, dank daarvoor (no further questions)...

@nachtvlinder, graag gedaan.
@gijper, ik zal ze een mailtje sturen.

Erikdejong schreef :
Toch nog een vraag na aanleiding hiervan:

Is dat wat men ook "kruissnelheid" noemt? Dus eerst volgas (als motor zwaar genoeg is) om rompsnelheid te bepalen en dan 75% daarvan? Is die 75% nauwkeurig genoeg of kan ik beter een cameratje ophangen een een stok naast de boot om de snelheid voor de minimale hekgolf te zoeken?

Maar hoe zit dat nou met die eenden?
(Het stuk daarover stond niet in de Waterkampioen maar in de zeilen, geschreven door Henk Bezemer)

Nachtvlinder schreef :
Waarom zou je volgas geven om je rompsnelheid te bereiken? Gewoon rustig naar het toerental luisteren en normaal opbouwen. Zet eens een gps aan en neem een toerenteller. Met de gps zie je de bootsnelheid en met de toerenteller zie je welke toeren de motor moet maken om op de verschillende snelheden te komen.

Duidelijk verhaal Erik. Dank daarvoor. Toch nog even terug naar de multihull romp. Lang en slank. Heeft dat ook een "rompsnelheid" ? Wat ik zie bij bijvoorbeeld 20kn bootsnelheid is dat zich een aantal meters achter de boot zich een hoge scherpe golf ontwikkeld. Je ziet dat ook bij planerende motorboten. De hekgolf los van de romp en deze versterken elkaar in het dal achter de romp. Maar planeert zo'n lange slanke maar v-vormige multihull romp(drijver) ook? Dat lijkt mij toch niet?

It Paradyske, was het nu echt nodig om die complete lap text te herhalen?
Mijn scrollvinger valt er bijna af en dan wil ik ook nog eens gaan zeilen.

Noballast schreef : Ja, ook zo'n romp heeft een rompsnelheid. Je zult met de meeste multihulls zien dat, als je deze als een monohull aan de wind gaat varen, dat deze niet sneller zal gaan dan de rompsnelheid zoals we die uitrekenen met de waterlijn lengte.

Een lange slanke romp heeft echter zodanig weinig golfweerstand door het water, dat de hoeveelheid extra energie die nodig is om de golf los te laten achter de boot zo weinig is, dat je er eigenlijk niets van merkt dat het gebeurt.

Die hoge stijle straal met water achter een planerende boot, zij het een mono hull, multihull of speedboot, is inderdaad "gewoon" de hekgolf die losgelaten is en als het ware er maar een beetje bij hangt achter de boot. Multihulls die harder gaan dan de rompsnelheid planeren inderdaad ook gewoon.

Ga voor de aardigheid maar eens met een speedboot (rubberboot die planeert werkt ook) steeds een tikkeltje harder varen, en bestudeer je golf patroon maar eens. Je zie dat de standaard hekgolf langzaam steeds verder achter de boot komt te liggen, en uiteindelijk in een dergelijke "spuit" veranderd:

Het buitenste schuim is het overblijfsel van je boeggolf, en de v-vormige golf in het midden is de hekgolf, die tot wel 2-3 bootlengtes achter je boot kan hangen als je hard genoeg gaat.

It Paradyske schreef : Geen idee wat Henk probeerde uit te leggen met het artikel, maar als de eend sneller dan 2-2,5km per uur zwemt, dan gaat deze sneler dan zijn rompsnelheid.

Nachtvlinder schreef : De kruissnelheid is de snelheid waarmee een boot het meest comfortabel op de motor vaart. voor veel zeilboten ligt dat inderdaad zo om en nabij de 75% van de rompsnelheid.
Maar gebruik gewoon 1 van de formules op de eerste pagina, reken je rompsnelheid uit, ga op ongeveer driekwart daarvan varen, en zoek naar een snelheid waarbij trillingen, geluid en golven zo minmogelijk zijn. dat is voor jouw boot een comfortabele snelheid, en waarschijnlijk ook zo ongeveer de meest energie zuinige.