Onderwerp: Overlevingsstrategie bij zware stormen

ok, ik had het ook over uitvaren met 5 beaufort terwijl de wind doortrekt naar 7 (niet voorspeld, dat kan wel eens gebeuren). Mijn boot is 29ft en vrij licht, dan is 7 beaufort op zee best pittig denk ik. Ik heb zelf op zee nooit meer dan 6 gehad, dat was nog wel te handlen

Och ja, sorry, dat is ook zo.
Ben zelf eens met een onvoorspelde wind noord8 naar Hürnum gevaren. Vertrok met 6 (afnemend 5 volgens de voorspellingen) vanuit Helgoland. Maar de wind bleef aantrekken. West van Amrun was het 36 knts geworden. Ik was alleen aan boord en had in die tijd nog geen rolfok. Tijdens een kort rakje snel de fok er af, de neergang in gedonderd en motor gestart, als hulp voor overstag gaan. Die schee er na een half uurtje mee uit, omdat de tank te leeg was geworden en de motor lucht had getrokken. Ik had nog een dag-tankje diesel voor de kachel. Die op een volgend kort rakje in de tank gegoten. Zandbanken angstig dicht bij, hier en daar lekkere dikke rollers er over heen, maar Hürnum niet ver meer. Ik dacht: als de machine nu niet aan slaat, dan wordt het vóór de wind terug en de zee op, ook al kan ik de haven al zien. Niet een echt fijne gedachte, het was reeds 9 uur 's avonds, maar volgens mij de enige juiste manier als de boot inderdaad zonder motor niet goed overstag zou willen.
Tot mijn verbazing startte de machine wel en bleek ik bovendien wel overstag te kunnen op alleen dubbelgereefd grootzeil, als ik het moment maar precies goed uitkiende (op de top van een golf).
Ik vond zelf dat dit wel een beetje op het randje was van wat ík nog verantwoord vond en wat ík aan kon en ik schaam me tot op de dag vandaag wel een beetje hier om.
De volgende dag maakte ik mee wat iemand doet die dit soort overwegingen niet maakt. Een binnenwater-kruiser-motorboot (je weet wel, zo'n stalen knikspant-etalageruit Friesemeren comfort-ding) waar een mast met zeil op was gezet, meerde naast mij af. De duitse schipper met vrouw en twee jonge, betalende opstappers die nog nooit open water hadden gezien vertelde mij dat hij de volgende dag naar Helgoland ging zeilen (er was NW6 voorspeld). Ik zei hem dat ik dat niet verstandig vond (en heb de opstappers gezegd dat ze van boord moesten gaan als "Gert" het toch zou doen)...

spannend verhaal Steef! Had een klein stormgokje erbij geholpen met het overstag gaan? Al moest je dan weer naar voren om dat aan te slaan...ook geen pretje. Mijn diesel heeft een elektrische opvoerpomp en zou ook snel moeten aanslaan zonder ontluchten, na een lege tank. Nooit geprobeerd trouwens.

Blijf in actie. Als je iets niet zint. Doe er wat aan. Als het nog harder gaat waaien word het alleen maar lastiger.

Een héle goede is; op het moment dat het woord "rif" in je opkomt ben je al te laat, dus er is NOOIT een reden om een rif niet te steken. (in toermodus dan)

Ja, klopt, een stormfokje had zeker geholpen en ook gemoeten, maar dan had ik idd weer naar voren gemoeten op de korte rakjes (kwartiertje varen, hooguit) en ik moet bovendien erkennen dat ik geen had op dat moment
Gelukkig was mn scheepje betrouwbaarder dan ik dacht

@ErikdeJong: voer jij je grote en kleine stormfok op dezelfde stag als je ‘kotterfok’? Of werk je met drie voorstagen? En in het eerste geval, sla je dan alles boven elkaar aan? Zal een behoorlijke toren aan leuvers worden dan..

steef ton schreef :
...en een rolfok helpt je in een storm helemaal niks!

De kunst is om niet te veel zeil weg te nemen. Dat wat je hebt depoweren en uittwisten, dat is je eerste stap. Je wilt de boot blijven voortstuwen door de golven (om bijvoorbeeld overstag te kunnen).

Veel te bolle gereefde zeilen en een (van nature) weinig efficiënte stormfok geven je veel helling en weinig te zeilen...

Nou, beste boarderbas, dat is in mijn geval ieg niet helemaal zo. Hangt er wel van af of je met een storm ook idd 44+ knts wind op zee/oceaan bedoelt of slechts zeer stevig weer.
Ik heb sinds een aantal jaren wel een rolfok en heb daar al heel erg vaak heel veel plezier van gehad. De roller wel een beetje verbouwd (zit vast aan het dek en niet aan de voorstag). Je moet de zeilmaker wel vertellen dat je specifiek een reefbare fok wil. Ik heb er ééntje, met drie zeillatten in het achterlijk en met reefbaar profiel. Tot 32 knts wind uitgeprobeerd en tot volle tevredenheid. Punt is dat een voorzeil niet alleen voor voortstuwing zorgt, maar ook voor balans. M'n scheepje vaart rustiger als ik een zakdoekje voorop heb staan en het mooie is dat ik zelf kan kiezen, vanuit de kuip, hoe groot ik dat zakdoekje wil. Het heeft het zeilen met wat zwaarder weer zeer veel veiliger gemaakt voor mij en situaties, zoals ik eerder beschreef, heb ik niet meer meegemaakt. Ik kan en heb reeds meerdere keren met wind 7plus 50 graden aan de wind gevaren met zakdoekje voorop en gereefd grootzeil en kan dan de gang er goed inhouden (6/7 knts met mn 32-voetertje). Zonder regen is het zeilen dan gewoon lekker te noemen

Rob10 schreef : ik denk dat ik het antwoord wel weet

peter1 schreef :

Ik heb een hefkiel en binnenballast, dus met opgetrokken kiel ligt het zwaartepunt iets hoger.
Vraag me af of het verstandig zou zijn de kiel op te trekken in zwaar weer.

ik denk dat iets optrekken goed zal werken. Immers: de boot kan wat meer zijdelings wegschuiven en struikelt niet over zijn zwaard. Qua ballast maakt het ook niet uit, die zit immers in de romp. Toen ik vroeger met te weinig gewicht en teveel wind met een laser zeilde met flinke golven, werkte het ook prima om het zwaard wat op te trekken. Dan maar wat meer drift.

boarderbas schreef :
Als je een echte stromfok hebt dan heb je een vlak zeil wat je strak door kunt zetten. Rolzeilen zijn minder handig als het echt zeer hard waait. Dan is het juist handig als je een fokje hebt op een kotterstag of zolentstay (voorbinnenstag).

Eens met het feit dat je niet te veel zeil weg moet nemen. Bij Finisterre hadden we te weinig zeil, in de golfdalen voor de wind varend hadden we te weinig druk op het roer om de boot goed bestuurbaar te houden. Dit was het gevolg van de windschaduw van de achteropkomende golven. Uiteindelijk hebben we er wat bij gezet. Voorzichtig varend kwamen we surfend van de golven op rui 13knopen. De balans is niet altijd makkelijk te vinden

3Noreen schreef : Een golf van 11 meter kan een 12.5m lange boot niet in de lengte over de kop gooien, dus dat kan bij voorbaad niet kloppen. Blijkbaar heb je de rapporten van de RNLI gelezen, dan zul je ook gelezen moeten hebben wat hun 'verklaring' geweest is voor het gebeurde. Er is genoeg over geschreven in de tijd.
3Noreen schreef : Sorry, maar dit is natuurlijk echt omgekeerde wereld. Reddingen in de zuidelijke oceaan zijn enkele malen gebeurt voor de Vendee Globe, en dan met name in die van 1996. Daar hadden de Nieuw Zeelanders overigens geen handen in, dat waren de Australiers met hun Marine en de Royal Australian Airforce.
En denk je nu werkelijk dat de organisatie van de Vendee tegen zichzelf gezegd heeft "Ohjee, we kunnen niet meer op redding rekenen, laten we de zaken wat veiliger gaan maken"? Natuurlijk niet! Iedere 4 jaar worden de regels weer opnieuw onder de loep genomen door de organisatie EN de deelnemers om zo te kijken waar verbeteringen gemaakt kunnen worden mbt veiligheid, betrouwbaarheid en risico beheersing. Hun eigen leven hangt er vanaf, daar hebben ze echt geen reprimande van de Nieuw Zeelandse overheid voor nodig.

3Noreen schreef :
Met de huidige weerberichten moet je de grootste ellende kunnen voorkomen. Weersystemen kunnen honderden mijlen per etmaal afleggen, tegen die tijd kun je met je boot echter wel de grootste ellende voorkomen. Vaak kun je drie dagen met redelijke zekerheid vooruitkijken en met grote waarschijnlijkheid 5 dagen.

Wij hadden ten tijde van onze oversteek Biskaje geen weer updates, daardoor hadden we de omstandigheden bij Biskaje gemist. Later hebben we wel meer aandacht besteed aan weerinfo (via SSB/Sailmail). Ook met een Grib file kun ej echter een gevaarlijk koude front missen waardoor je toch voor vervelende verassingen komt te staan.

In de gematigde breedten kun je zwaar weer inderdaad wel vaak 'omzeilen'. Door ver genoeg van te voren al te anticperen op wat er gaat gebeuren. Ben je eenmaal noord van de straalstroom, dan kun je dat ook vergeten. Ze kunnen nog geen 24 uur van te voren voorspellen wat de track van een depressie gaat worden.
Ik heb het al vaak genoeg gezien, vooral in de herfst/winter/voorjaar waar een mooie bakstagwind voor drie dagen voorspeld word tijdens een oversteek van 300-400 mijl, en dan krijg je op eens 40-50 knopen wind op de neus voor je kiezen omdat er een laag uit het niets op kwam duiken.

FMJ schreef : Die gaan inderdaad aan de kotterstag ja. Als de kleine stormfok erop moet en de grote eraf, dan gaat die grote onderdeks, anders word de toren inderdaad best hoog.
Beide stormfokken hebben een dyneema strop aan hun halshoek zodat de halshoek boven de gestreken kotterfok uitsteekt en groenwater er makkelijker onderdoor kan.
Als het echt moet kan de kleine stormfok boven alebei de zeilen aangeslagen worden, maar dan word de bundel zo groot dat overkomende golven merkbaar langer aan dek blijven. De 'handrails' aan dek alsmede de voetlijsten worden gebruikt om de zeilen zo strak mogelijk tegen het dek aan te snoeren zodat ze zich niet langzaam los kunnen werken en dat ze zo laag mogelijk zijn.

Overigens: als ik weet dat er slecht weer aankomt en dat ik het niet kan ontlopen, dan gaat de high-aspect ook van de roller af en gaat de kotterfok soms zelfs onderdeks zodat het dek schoon en vrij is.

Rob10 schreef :
Zwaarder weer is eerder oncomfortabel dan onveilig... Ik neem aan dat zwaarder weer iets anders is dan storm? TS heeft het over zware stormen. Ik denk dat we voor het gemak het beste aan kunnen nemen dat zware stormen een duidelijk risico vormen voor schip en vooral bemanning.

Mbt oefenen: In Nederland heb je niet enorm veel plekken om te oefenen. Ik ga niet voor mijn lol met 7Bft het IJsselmeer op. Ook kun je een beetje knallen op het IJsselmeer of grevelingen niet vergelijken met een zware storm op zee. Als is het alleen maar de duur. Als je 18 uur storm voor je kiezen krijgt dan gebeurt er met je lijf wel het een en ander, maar al helemaal tussen je oren.

Eens met Boarderbas: je moet het steeds leefbaar en zou prettig mogelijk houden. Dus: van tevoren thermosflessen klaar met heet water, koffie en thee. Voldoende te snaaien en te eten, kleding op orde, op tijd sanitaire stop en als het kan slapen. Afwisselen en niet op sprint-tempo maar op duur-tempo. Ook zo comfortabel mogelijk zeilen, je boot op orde, niets los in de kuip of aan dek, overbodige lijnen opgeruimd, op tijd je tuig gereefd of gewisseld. Sprayhood erop etc. etc.

Ook de koers van je boot afstemmen op uithoudingsvermogen en lange termijn planning. Vooral tactisch varen dus. Voor ons is het zeer reëel om een dag langer op zee te zijn als we op een rustige manier een weersysteem kunnen omzeilen ofwel prettiger door kunnen komen. Dus niet per-se wind-tegen-tij aan de wind beuken als je een klap de andere kant op kunt maken en later de hoogte pakken in een minder ruige zee.

Wij hebben op deze manier ook met ons gezin steeds fatsoenlijk kunnen varen. Nog steeds vaart iedereen met plezier mee.

Even een aansluitende vraag met de foto van Erik hierboven, naar aanleiding van het eerdere artikel over bijliggen (bijgedraaid liggen voor puristen). De foto in het artikel laat een kleine witte fok zien. Ongewtijfeld een zwaarweerfok, maar een stormfok?

Alle stormfokken die ik heb gezien zijn oranje. Is een stormfok altijd oranje (of in elk geval een signaalkleur)? Staat zoiets in de ISAF richtlijnen?

Het zou mij wel logisch lijken als signaal.

Kapiteinmomo schreef :
Ik heb ook verhalen gehoord van ervaren zeilers die een HR kochten en hem zelf wilden overvaren naar de VS. Op de Noordzee kregen ze last van zulk vervelend weer dat ze het vliegtuig naar huis hebben genomen en de boot hebben verkocht.

Dan kun je je de vraag stellen of gedrag in golven op het Kanaal of op de Noordzee kenmerkend zijn voor het gedrag van een schip op de oceaan. Immers heeft de Oceaan hogere golven, maar vaak ook langere dalen.

Velen zijn je voorgegaan met vergelijkbare schepen (wat natuurlijk hetzelfde is als zeggen dat een VOC-schip oceaanwaardig is terwijl we weten dat ca. 1 op 3 schepen terug kwam).

Wij hebben een witte stormfok

ik ook

Ik een oranje; komt op 15:53 in beheld:

Netjes! Ziet er keurig uit en loopt lekker. Lijkt me goed uit te houden.

Leuk om verschillende foto's te bekijken. Vooral het wateroppervlak.

Is de tweede foto Bernard Stamm?? Er is een groot verschil tussen beiden. De eerste is "klassiek" bijliggen, de tweede is naar ik aanneem een actievere positie waarbij je feitelijk nog iets aan het zeilen bent en/of minder velijerd??

Wij hebben een keer bewust bijgelegen. Dat was niet vanwege de harde wind maar vanwege een aanloop die we niet zonder licht wilden doen (Tobago) terwijl er geen optie was om te ankeren. 30 mijl van tevoren gedurende de nacht bijliggen bracht rust en ook relatieve stilte. Dit met een zware boot met flinke (loden) vinkiel met bulb. Wat me enorm meeviel was de start en het einde van het bijliggen. Als je vanaf knik-in-de-schoot overstag gaat met gereefd grootzeil en een kleiner voorzeil (in ons geval kotterfok) ben je in feite al klaar. Iets trimmen met grootzeilschoot en roer. Afbreken bijliggen door te gijpen. Je gijpt dat alleen je grootzeil en kunt meteen weer door.

DIt vind wel iets om een keer te oefenen, als je bijliggen in je repertoire hebt dan heb je een mooi alternatief om even rust te pakken, te eten, om te kleden of een reparatie te doen. Goed idee!